Historia oficjalna w Europie Wschodniej. Perspektywy transregionalne

Jak rozumieć pojęcie „historia oficjalna”? Organizatorzy konferencji na ten temat – Andrii Portnov (Forum Studiów Transregionalnych w Berlinie), Korine Amacher (Uniwersytet Genewski) i Miloš Řeznik (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie) opierają się na szerokiej definicji. Interesują się stanowiskami państw wobec polityki historycznej i polityki upamiętniania oraz ich obecnym funkcjonowaniem, kładą jednak również nacisk na uwzględnianie perspektyw historycznej skuteczności. Międzynarodowa konferencjazorganizowana 13–14 czerwca 2018 r. przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie we współpracy z Uniwersytetem Genewskim i Forum Studiów Transregionalnych w Berlinie, przy wsparciu Ambasady Niemiec w Warszawie, Ambasady Szwajcarii w Warszawie, Niemiecko-Ukraińskiej Komisji Historycznej i Szwajcarskiej Narodowej Fundacji Nauki, była zaproszeniem do dyskusji o tych i innych zagadnieniach. Naukowcy z Niemiec, Francji, Litwy, Austrii, Polski, Rosji, Szwecji, Szwajcarii i Ukrainy spotkali się w warszawskim NIH, aby przedyskutować rozwój studiów nad pamięcią oraz wymienić się wiedzą o nowych sposobach podejścia do transregionalnych badań nad Europą Wschodnią, a także o ich przemianach w dobie postkomunizmu. Referenci skupili się na opisie sytuacji obecnej, ale przyjrzeli się również niedawnym doświadczeniom radzieckim i przedradzieckim oraz analizowali dynamikę postradzieckich praktyk pamięci i jej recepcji. Trzy panele były poświęcone państwowym instytucjom polityki pamięci (State Institutions of Memory Politics, prowadzenie: prof. dr hab. Paul Gradvohl), szkolnym podręcznikom historii (School Textbooks on History, prowadzenie: prof. dr hab. Barbara Törnquist-Plewa) oraz miejscom pamięci i ich funkcjom (Memorial Sites and Their Usages, prowadzenie: dr Felix Ackermann). Tematy mieściły się w spektrum od funkcji bitwy pod Połtawą (dr Wiktoria Serhiejenko) przez rolę Ukraińców w rosyjskich podręcznikach szkolnych w kontekście obecnych konfliktów rosyjsko-ukraińskich po instrumentalizację historii wojny we współczesnej polityce pamięci na Ukrainie  (dr Ołesia Chromejczuk).

Przeformułowywanie historii bądź pisanie jej na nowo jako formę polityki instytucjonalnej przedstawiła dr Estelle Bunout, posługując się studium przypadku Zakładu Historii Stosunków Międzynarodowych Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych w latach 1947–1972. Inny przykład tego zjawiska podał prof. dr hab. Eric Aunoble, który omówił ewolucję badań nad historią partii w kijowskim oddziale Instytutu Marksa, Engelsa i Lenina w latach 1945–1949.

Uzupełnieniem paneli była moderowana przez dr Ewę Dąbrowską wieczorna dyskusja, podczas której prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz, dr Denys Szatałow i prof. dr hab. Alvydas Nikžentaitis przeprowadzili bardzo żywą wymianę poglądów na temat muzeów jako oficjalnych i nieoficjalnych miejsc polityki pamięci w postsocjalistycznej Europie (Museums as (Un)official Sites of Memory Politics in Post-Socialist Europe).

Na zakończenie konferencji odbył się otwarty wykład wieczorny dr. hab. Marcina Napiórkowskiego, który jeszcze raz zadał pytanie, czy historia rzeczywiście potrzebuje mitów i dawał wskazówki, jak przetrwać w świecie pop-memory, pseudonauki i fake newsów.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej