Konferencja: Konceptualizacje Holokaustu od lat 90.

W dniach 5–7 grudnia 2016 roku w NIH w Warszawie odbyła się międzynarodowa konferencja pod tytułem „Conceptualizations of the Holocaust in Germany, Lithuania, Poland and Ukraine since the 1990s. Historical Research and Public Debate“.

Autorami koncepcji i organizatorami byli Katrin Stoll z NIH i Grzegorz Rossoliński-Liebe z Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego. Uczeni i uczone z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Izraela, Litwy, Polski, Ukrainy i USA dyskutowali o konceptualizacjach Holokaustu w specjalistycznym dyskursie naukowym oraz o reprezentacjach i braku reprezentacji Zagłady w przestrzeni publicznej.
Konferencja oparła się na założeniu, że historyczna rekonstrukcja Holokaustu odbywa się w szczególnych ramach, które są jednocześnie narodowe i transnarodowe. W obliczu rozmaitych kontekstów kulturowych, politycznych, instytucjonalnych i akademickich chodziło o uwypuklenie różnych sposobów percepcji i punktów widzenia dziejów prześladowania i wymordowania europejskich Żydów.
Referaty na temat przypominania Zagłady w Polsce, na Litwie i na Ukrainie zademonstrowały, że w historiografii na temat wydarzeń w Europie (Środkowo-)Wschodniej przez pojęcie Holokaustu rozumie się wyłącznie akt wymordowania europejskich Żydów. Dyskusje nie były poświęcone wyłącznie rozumieniu Holokaustu jako zbrodni popełnionej przez państwo niemieckie, lecz również sprawie udziału niektórych części nieżydowskiej większości poszczególnych społeczeństw w niemieckim projekcie eksterminacji, a także  zagadnieniu stosunku świata nauki i społeczeństwa do tego aspektu narodowej przeszłości na Litwie, w Polsce i na Ukrainie po transformacji w roku 1989.
Okazało się, że bardzo wąskie rozumienie pojęcia Holokaustu jako masowego mordu pociąga za sobą redukcję do okresu drugiej wojny światowej w ogólności i do okupacji niemieckiej w szczególności – z takim skutkiem, że antysemityzm, który istniał w omawianych społeczeństwach przed 1939 rokiem, jest pomijany bądź marginalizowany. Przeciwko tej wąskiej definicji pojęcia, na której opierało się wiele referatów, opowiedział się w swoim końcowym komentarzu Dan Michman (Yad Vashem, Jerozolima). Jego zdaniem pojęcia Holokaustu nie da się zredukować do wymordowania europejskich Żydów, które jest tylko jednym z aspektów całego procesu. Dyscyplina akademicka Holocaust Studies nie może się zatem ograniczać do badania masowego mordu, lecz musi uwzględnić również perspektywę dziejów mentalności i kultury.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej