Nacjonalizm jako strategia legitymizacji władzy komunistycznej

Choć komunizm powstał jako ruch polityczny o jednoznacznie internacjonalistycznym wydźwięku, niemal wszystkie partie komunistyczne Europy Środkowej i Wschodniej usiłowały legitymizować swoją władzę sięgając po wartości i wyobrażenia z repertuaru nacjonalistycznego. Te właśnie komunistyczne strategie legitymizacyjne śledzi w swojej książce – na przykładzie Polski – Marcin Zaremba.
Stosując starannie przemyślaną teoretycznie i metodologicznie perspektywę badawczą i opierając się na szerokiej bazie źródłowej, autor pokazuje, jak partia rządząca usiłowała poszerzyć komunistyczny dyskurs legitymizacyjny o treści i symbole zaczerpnięte z kultury narodowej, i uważane w zasadzie za nie do pogodzenia z marksizmem-leninizmem. W efekcie powstał wnikliwy opis zagadnienia kluczowego dla polskiej historii powojennej, skoncentrowany na latach 50. i 60., obejmujący jednakże również późniejsze okresy i uzupełniony o porównania z innymi państwami Układu Warszawskiego. Książka Zaremby stanowi tym samym ważny wkład do historiografii najnowszych dziejów Polski, a jednocześnie rozszerza zakres historycznych badań nad komunizmem.

Marcin Zaremba, ur. 1966, historyk i socjolog, jest pracownikiem naukowym Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Jego badania skupiają się wokół historii społecznej okresu powojennego oraz genezy „Solidarności”.

Marcin Zaremba, Im nationalen Gewande. Strategien kommunistischer Herrschaftslegitimation in Polen 1944–1980. Z polskiego przełożył R. Hofmann, wstęp Robert Brier [Klio in Polen, tom 14], Fibre-Verlag, Osnabrück 2011, 437 s., € 39,80, ISBN 978-3-938400-67-8