Połowa XIV wieku była okresem przełomu i walki o władzę między papiestwem a cesarstwem. Ważyła się przyszłość rzymsko-niemieckiego cesarza. Główną postacią, która mogła zadecydować o wojnie i pokoju w ówczesnej próżni władzy, był Karol, król rzymsko-niemiecki i czeski, który wyruszył w 1354 r. z armią do Włoch, aby zostać tam w końcu koronowanym na cesarza przez papieża Innocentego VI.
Wykład prof. dr hab. Evy Schlotheuber był wprowadzeniem w jego strategiczne manewry, w jego politykę adaptacji i zwodzenia oraz w sieci dyplomacji rywalizujących ze sobą włoskich księstw, miast i Kurii. Uczona jest profesorem historii średniowiecznej na Uniwersytecie im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie oraz przewodniczącą Związku Historyków Niemieckich. Idee, które przyświecały Karolowi, omówiła przede wszystkim z perspektywy jego rywali, którzy z niepokojem oczekiwali jego przybycia do Włoch. Na podstawie odnalezionych w 2016 roku listów seneszala Królestwa Neapolu, Niccolò Acciaiolego (1310–1365), który był blisko zaprzyjaźniony z humanistami takimi jak Boccaccio czy Petrarca, referentka plastycznie opisała spekulacje, zmieniające się sojusze oraz partykularne interesy protagonistów. Przedstawiła, jak dzięki rezygnacji ze sprawowania władzy świeckiej w Państwie Kościelnym Karolowi IV udało się zarazem potwierdzić prawa cesarza w cesarstwie rzymsko-niemieckim, a także doprowadzić do trwałej terytorialnej decentralizacji kompetencji.
Następnie w dialogu z publicznością dyskutowano o doniosłym znaczeniu zachowanych świadectw w formie listów dla badań naukowych, a także o znaczeniu Karola IV dla Europy (Środkowo-Wschodniej) (Złota Bulla, panowanie w Czechach) oraz o sprawie łapówek i zastawiania terytoriów. Ponadto uwypuklono fakt, że Karol IV ucieleśniał nowy typ władcy, do którego współcześni musieli dopiero przywyknąć – był bowiem nie tyle charyzmatycznym bohaterem wojennym, co zręcznym zakulisowym taktykiem.
Profesor Schlotheuber, która przygotowuje obecnie edycję nieznanej korespondencji Acciaiolego, jest członkiem Rady Naukowej NIH w Warszawie. Jej wykład w dniu 12 czerwca 2018 roku był ostatnim z cyku wykładów wtorkowych w pierwszym półroczu 2018 r., które z okazji 25-lecia Instytutu były poświęcone byłym i obecnym członkom Rady Naukowej.
