Badania historyczne w Polsce


Archiwa cyfrowe i bazy danych


Bibliografia Historii Polskiej
Bibliografia Historii Polskiej

Wersja elektroniczna Bibliografii Historii Polskiej, opracowana przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk i Instytut Pamięci Narodowej, zawiera te same dane, co kolejne roczniki wydawane w formie książkowej przez Instytut Historii PAN. Aktualnie wersja elektroniczna pozwala na wyszukiwanie danych w rocznikach 1980–2011.

Fototeka Muzeum Powstania Warszawskiego
Fototeka Muzeum Powstania Warszawskiego

Fototeka Muzeum Powstania Warszawskiego liczy blisko 5.000 fotografii archiwalnych i stale jest powiększana. Prezentowane zdjęcia dokumentują Powstanie Warszawskie oraz ukazują obraz miasta z lat 1935–1946. Umieszczane są tu fotografie, do których Muzeum uzyskało autorskie prawa majątkowe. Wyjątek stanowią fotografie nieznanych autorów niemieckich. Zbiór uporządkowany został według kategorii tematycznych, np.: walka, kanały, pojazdy i samoloty, pożary, dzieci, kobiety.

Internetowa baza ekshumowanych na terenie Warszawy w latach 1945–1947
Internetowa baza ekshumowanych na terenie Warszawy w latach 1945–1947

W zasobie Archiwum Państwowego m.st. Warszawy znajdują się dane dotyczące osób, których ciała zostały ekshumowane na terenie Warszawy w latach 1945–1947. W czasie okupacji i Powstania Warszawskiego znaczna część ofiar nie została pochowana na cmentarzach. Do zwłok dołączano pojemnik z informacjami (imię, nazwisko, adres zamieszkania, rok urodzenia). Po zakończeniu wojny rozpoczęto ekshumacje, które zakończyły się w 1947 r. pochowaniem zmarłych na warszawskich cmentarzach. Za każdym razem sporządzano listę ekshumowanych, przepisując zawarte w pojemnikach informacje. Na podstawie list Archiwum Państwowe m.st. Warszawy sporządziło internetową bazę danych zawierającą 15.163 imion i nazwisk oraz sygnatury dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym m.st. Warszawy.

Listy katyńskie
Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie

Archiwum Państwowe w Lublinie przechowuje imienne listy ofiar wydobytych z masowych grobów w Katyniu w 1943 roku. Poprzez swoją stronę internetową Archiwum udostępnia w formacie PDF listy zamordowanych oficerów. W ekshumacji zwłok brali udział pracownicy Polskiego Czerwonego Krzyża, tak więc analogiczne listy znajdują się również w posiadaniu oddziału PCK w Lublinie.

Archiwum Historii Mówionej Fundacji Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią
Archiwum Historii Mówionej Fundacji Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią

Archiwum Historii Mówionej to największy w Polsce zbiór relacji biograficznych oraz innych archiwalnych świadectw, obejmujących niemal cały XX wiek. Zbiór obejmuje około 5 tysięcy nagrań audio i 120 wideo. Pierwsze nagrania pochodzą z roku 1987, kiedy to zainicjowany przez środowisko KARTY ruch społeczny – Archiwum Wschodnie – rozpoczął niezależną od komunistycznych władz akcję nagrywania wspomnień mieszkańców dawnych Kresów Wschodnich, obywateli polskich represjonowanych przez władze ZSRR. Po 1989 roku relacje biograficzne nagrywane były w ramach Ośrodka KARTA, który w 2003 roku powołał wydzielony program Historia Mówiona. Efektem działania programu jest wciąż powiększający się zbiór nagrań AHM. Zbiór od 2006 r. jest częścią Medioteki Domu Spotkań z Historią (DSH).

Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego

Głównym zadaniem powstałego w 2004 r. Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego jest utrwalenie relacji kilku tysięcy żołnierzy Armii Krajowej – uczestników Powstania Warszawskiego, żyjących dzisiaj w Polsce i za granicą. W tej chwili Archiwum przeprowadziło ponad 2.000 wywiadów z uczestnikami Powstania Warszawskiego. Wszystkie relacje są utrwalane w wersji elektronicznej i publikowane na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego. Zapisy filmowe rozmów będą też sukcesywnie udostępniane w czytelni Muzeum. Obok zapisu rozmów z kombatantami, Archiwum Historii Mówionej przygotowuje także wydawnictwa multimedialne i książkowe, wykorzystujące zebrane nagrania.

Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką
Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką

Celem programu jest stworzenie imiennej bazy danych, zawierającej wszystkie możliwe do uzyskania informacje o prześladowaniach niemieckich wobec obywateli polskich w latach 1939-1945. Wynikiem programu będzie zebranie w jednym miejscu rozproszonych, często w ogóle dotąd niedostępnych danych o osobach, które stały się ofiarami agresji nazizmu. Pochodzą one z dokumentów archiwalnych przechowywanych w instytucjach zajmujących się problematyką II wojny światowej, a także bezpośrednio od ofiar i ich rodzin.

Międzynarodowy program „Reconstitution of the Memory of Poland”
Międzynarodowy program „Reconstitution of the Memory of Poland”

Podstawowym celem programu jest dostarczenie informacji o źródłach do dziejów Polski i Polaków z okresu 1772–1918, a docelowo – również do roku 1945, co ma przyczynić się do uzyskania materiałów zastępczych akt bezpowrotnie przez Polskę utraconych lub rozproszonych w zbiorach innych państw. Niezależnie od celu podstawowego program ma także dostarczyć wiedzy na temat możliwości technicznych i organizacyjnych stworzenia wspólnego repozytorium (meta)danych zebranych z różniących się od siebie archiwów.

Indeks Represjonowanych przez organa władzy sowieckiej w latach 1939–56
Indeks Represjonowanych przez organa władzy sowieckiej w latach 1939–56

„Indeks Represjonowanych” to jedyny w Polsce program badawczy zajmujący się całościową, imienną dokumentacją losów obywateli polskich represjonowanych przez organa władzy sowieckiej w latach 1939-1956.  Program realizowany jest od stycznia 1988 – najpierw przez Archiwum Wschodnie, a następnie przez Ośrodek KARTA. Zdigitalizowane informacje, pochodzące z ankiet personalnych represjonowanych, potem również ze zbiorowych materiałów źródłowych, wypełniają bazę danych „Indeksu”. Baza ta, dostępna jedynie w siedzibie KARTY, liczy obecnie ok. 950.000 biogramów, przy czym każda informacja źródłowa wprowadzana jest do bazy oddzielnie. Wynika z tego, że jedna osoba może w niej występować kilkakrotnie.

Wirtualny Cmentarz – baza danych zebranych z nagrobków Cmentarza Żydowskiego w Warszawie
Wirtualny Cmentarz – baza danych zebranych z nagrobków Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie

Baza danych jest wynikiem inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 2006-2009 i zawiera już obecnie wszystkie zebrane na cmentarzu informacje. Do końca 2010 roku wprowadzono do bazy korektę danych oraz uzupełniono ją o materiały archiwalne.

Archiwalia Online
Archiwalia Online Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych

Na stronie można znaleźć linki m.in. do następnych serwisów internetowych:

Szukajwarchiwach.pl – serwis internetowy prowadzony przez Narodowe Archiwum Cyfrowe. Oferuje prawie 23 mln cyfrowych kopii dokumentów pochodzących z zasobu archiwów państwowych i innych instytucji pamięci. Oprócz aktów stanu cywilnego i ksiąg metrykalnych z tysięcy miejscowości w Polsce umieszczone zostały tu ewidencje mieszkańców (np. Krakowa, Poznania i Łodzi), które stanowią cenne źródło informacji do badań nad historią rodzinną. W serwisie można zapoznać się również m.in. z aktami miast, dokumentacją Rządu RP na uchodźstwie, Biura Odbudowy Stolicy, Rozgłośni Polskiej „Radia Wolna Europa”.

Genealogia w archiwach. Serwis posiada wyszukiwarkę umożliwiającą określenie: miejscowości, imienia i nazwiska, daty lub zakresu chronologicznego oraz rodzaju poszukiwanego aktu. Obecnie dostępnych jest ponad 3 mln skanów akt z lat 1808–1900.

Dawne Pismo. Strona internetowa uruchomiona została przez Archiwum Narodowe w Krakowie jako interaktywny przewodnik do nauki odczytywania dawnego pisma. Ćwiczenia praktyczne i zabawy przygotowano w oparciu o dokumenty powstałe od średniowiecza aż do wieku XX. Projekt został w całości oparty na materiałach archiwalnych pochodzących z zasobu krakowskiego Archiwum.

Zbiory NAC (Narodowe Archiwum Cyfrowy) on-line. Internetowy serwis Audiovis to jedno z największych źródeł fotografii historycznej w sieci. Oferuje fotografie z zasobu Narodowego Archiwum Cyfrowego ukazujące życie społeczne, polityczne, gospodarcze i kulturalne Polski od początku XX wieku po czasy współczesne. W zbiorach NAC on-line udostępniono także opisy nagrań i audycje, które w większość pochodzą z Archiwum Polskiego Radia.

Archiwum Główne Akt Dawnych. Ok. 1,3 mln kopii cyfrowych akt Metryki Koronnej, Rady Stanu Królestwa Polskiego, Centralnych Władz Wyznaniowych Królestwa Polskiego oraz kopie cyfrowe akt metrykalnych tzw. zabużańskich z lat 1590–1911, z terenów byłych polskich Kresów Wschodnich.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej