Badania historyczne w Polsce


Instytucje pozauniwersyteckie


Dom Spotkań z Historią
Dom Spotkań z Historią

DSH zajmuje się historią Polski i Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku. Szczególne miejsce poświęca przeszłości stolicy i historii jej mieszkańców. W dwóch galeriach wewnętrznych oraz na pobliskim skwerze prezentowane są wystawy historyczne. DSH realizuje wiele różnorodnych projektów edukacyjnych (w tym międzynarodowych) oraz organizuje cykle spotkań, pokazy filmów, promocje wydawnicze, dyskusje, seminaria i konferencje. Publikuje też książki historyczne, a w swojej księgarni oferuje bogaty wybór pozycji dotyczących XX wieku. W Mediotece gromadzi się, opracowuje i udostępnia relacje świadków historii mówionej (wspólnie z Ośrodkiem KARTA prowadzi Archiwum Historii Mówionej) oraz digitalizuje zdjęcia, dokumenty i filmy.
Placówka skupia się na przedstawianiu historii społecznej przez pryzmat ciekawych biografii i ludzkich losów, korzystając przy tym z różnorodnych form przekazu, często we współpracy z twórcami, którzy przygotowują instalacje artystyczne, akcje miejskie lub wydarzenia parateatralne.

Ośrodek Badań Historii Żydów (OBHZ) / Oddział Archiwum Państwowego w Rzeszowie
Ośrodek Badań Historii Żydów (OBHZ) / Oddział Archiwum Państwowego w Rzeszowie

Ośrodek Badań Historii Żydów powstał w 1989 r. i jest Oddziałem Archiwum Państwowego w Rzeszowie.
Zadania Ośrodka:
1. Rejestrowanie ze zbiorów archiwów państwowych wszystkich materiałów archiwalnych o tematyce żydowskiej dotyczących Polski południowo-wschodniej.
2. Zbieranie informacji archiwalnych przechowywanych w muzeach, bibliotekach, placówkach naukowo-badawczych i w innych instytucjach, a także u osób prywatnych i sporządzanie do nich pomocy informacyjnych.
3. Gromadzenie, zabezpieczanie, przechowywanie i opracowywanie materiałów archiwalnych o tematyce żydowskiej z terenu działania Archiwum Państwowego w Rzeszowie.
4. Sporządzanie reprodukcji dokumentów o tematyce żydowskiej znajdujących się w zbiorach własnych, zbiorach innych archiwów państwowych i zbiorach obcych.
5. Współpraca z wyższymi uczelniami, placówkami naukowo-badawczymi i stowarzyszeniami naukowymi, organizowanie sesji naukowych.

Fundacja i Ośrodek "Pogranicze - Sztuk, Kultur, Narodów" w Sejnach
Fundacja i Ośrodek "Pogranicze - Sztuk, Kultur, Narodów" w Sejnach

Działalność programowa Fundacji w całości poświęcona jest propagowaniu etosu pogranicza i budowaniu mostów pomiędzy ludźmi różnych religii, narodowości i kultur. Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza Ośrodka Pogranicze sztuk, kultur, narodów oraz Fundacji Pogranicze gromadzi i opracowuje materiały dotyczące praktycznie całego świata. W zbiorach Centrum znajduje się: blisko 20 tysięcy książek, 10 tysięcy czasopism, filmoteka (ponad 3 tysiące filmów), fonoteka, zbiory starych pocztówek, dokumentów, fotografii, map, litografii, plakatów i rycin obejmujących cały świat.

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Warszawa
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Warszawa

Utworzony w 1953 r. Instytut jest jedynym ośrodkiem w Polsce, który gromadzi badaczy reprezentujących rozmaite dyscypliny naukowe. Najważniejsze z nich to archeologia pradziejowa i średniowieczna ziem polskich, archeologia antyczna i archeologia powszechna, etnografia, etnologia i antropologia, historia kultury materialnej średniowiecza i czasów nowożytnych. Program naukowy zakłada integrację dyscyplin z zakresu wiedzy o dziejach i społeczeństwie, z zaangażowaniem archeologiczno-historyczno-kulturowej metody działań.

Instytut Pamięci Narodowej Warszawa
Instytut Pamięci Narodowej Warszawa

Do zadań Instytutu należy gromadzenie i zarządzanie dokumentami organów bezpieczeństwa państwa, sporządzonymi od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., prowadzenie śledztw w sprawie zbrodni nazistowskich i komunistycznych oraz prowadzenie działalności edukacyjnej. Instytut przejmie dokumenty z archiwów m. in. MSWiA, UOP, MON, MS, Archiwum Akt Nowych. Ustawa o IPN przewiduje udostępnianie dokumentów zgromadzonych w archiwach służb specjalnych PRL osobom, o których organy bezpieczeństwa państwa zbierały informacje na podstawie celowo gromadzonych danych, w tym w sposób tajny.

Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk Warszawa
Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk Warszawa

Uprawiane specjalności naukowe utworzonego w 1954 r. Instytutu to: historia nauki, historia nauk społecznych, historia nauk ścisłych, historia nauk technicznych, historia oświaty. Odzwierciedla to polską koncepcję historii nauki. Prace naukowe skupiają się w dwóch zakładach: Zakładzie Historii Nauk Ścisłych, , Przyrodniczych i Techniki (Sekcja Historii Nauk Ścisłych i Techniki, Sekcja Historii Chemii i Farmacji, Sekcja Historii Nauk Medycznych) i Zakładzie Historii Nauk Społecznych, Oświaty i Organizacji (Sekcja Dziejów Oświaty, Sekcja Historii Organizacji Nauki, Sekcja Historii Nauk Społecznych).

Żydowski Instytut Historyczny im. Emila Ringelbluma (ŻIH)
Żydowski Instytut Historyczny im. Emila Ringelbluma (ŻIH)

Badania prowadzone przez naukowców Instytut obejmują zarówno monograficzne badania nad społecznościami, dzieje idei, studia nad okresami historii żydowskiej, badania nad tożsamością pokoleń. Ważnym nurtem prac ŻiH-u są zespoły badawcze, powołane do opracowania przechowywanej w Instytucie spuścizny: zespól opracowujący powojenne materiały Centralnego Komitetu Żydów w Polsce oraz Zakład Varsavianistyczny.

Instytut Kaszubski w Gdańsku
Instytut Kaszubski w Gdańsku

Celem utworzonego w 1996 r. instytutu jest poszerzenie i zintensyfikowanie badań nad społecznością kaszubską, jej przeszłością
i dniem dzisiejszym, problemami społecznymi, ekonomicznymi, ekologicznymi itp. Stworzenie i realizacja programu takich badań jest podstawowym zadaniem instytutu, będącego miejscem spotkania osób reprezentujących różne dziedziny i ośrodki naukowe, a jednocześnie przywiązanych do idei regionalnych. Zadaniem Instytutu jest także integracja rozproszonego po całej Polsce kaszubsko-pomorskiego środowiska naukowego oraz pomoc w rozwijaniu współpracy międzynarodowej i promowaniu problematyki regionalnej za granicą.

Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu

Fundacja działa na rzecz współpracy pomiędzy narodami Europy Środkowej i Wschodniej. Swoje cele statutowe realizuje poprzez działalność edukacyjną, kulturalną, wydawniczą, programy rozwojowe wspierające transformację w krajach Europy Wschodniej, organizację spotkań, wykładów i konferencji.

Narodowy Instytut Dziedzictwa
Narodowy Instytut Dziedzictwa

KOBiDZ jest instytucją kultury powołaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem działania KOBiDZ jest realizacja polityki Państwa w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz opieki na tym dziedzictwem poprzez zapewnienie wszechstronnych i optymalnych warunków do zachowania dziedzictwa narodowego Realizując powyższe cele, KOBiDZ prowadzi Krajową Ewidencję Zabytków, tworzy cyfrowe zasoby informacji o materialnym dziedzictwie kulturowym oraz opracowuje nowe techniki naukowej dokumentacji i badania zabytków. KOBiDZ prowadza również weryfikację rejestru zabytków dbając, aby dokumentacja tego zasobu w pełni odpowiadała rzeczywistości.

Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia (OSW) Warszawa
Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia (OSW) Warszawa

Ośrodek jest instytucją ekspercką zajmującą się analizą sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w państwach sąsiadujących z Polską, na obszarze Europy Środkowej, Europy Wschodniej, Półwyspu Bałkańskiego, Kaukazu Południowego, Azji Centralnej i Niemiec, pod szczególnym względem polityki wschodniej Unii Europejskiej, bezpieczeństwa energetycznego oraz procesów transformacji politycznej i społeczno-gospodarczej sąsiadów Polski. Celem Ośrodka jest zarówno stymulowanie debaty eksperckiej jak i wsparcie informacyjne i analityczne polskich decydentów.

Instytut Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie (IESW)
Instytut Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie (IESW)

Utworzony w 1991 r. Instytut jest placówką badawczo-naukową powołaną przez ministra spraw zagranicznych i prowadzi badania, głównie historyczne i politologiczne, związane ze specyfiką Europy Środkowo-Wschodniej. Wyjątkowym rysem działalności Instytutu jest ukazywanie roli procesów, które przez wiele stuleci kształtowały tożsamość i kulturę Europy Środkowo-Wschodniej. Instytut zajmuje się analizą aktualnych zjawisk politycznych, kulturowych i społecznych widocznych w tej części Europy, zwłaszcza po przełomie 1989 roku i aktywnie wspiera procesy integracyjne w obrębie tego regionu.

Państwowy Instytut Naukowy (PIN) Instytut Śląski w Opolu
Państwowy Instytut Naukowy (PIN) Instytut Śląski w Opolu

Utworzony w 1957 r. Instytut jest wielodyscyplinarną placówką naukową prowadzącą badania w obrębie takich dyscyplin naukowych, jak nauki historyczne, socjologia, geografia, nauki filologiczne, ekonomia, nauki prawne. Merytoryczny zakres badań placówki wyznaczają problemy charakterystyczne dla historycznego regionu śląskiego, ważnego obszaru pogranicznego Rzeczypospolitej Polskiej, istotne też dla współczesnych procesów transformacji ustrojowej i polityki państwa.

Fundacja Ośrodek KARTA Warszawa
Fundacja Ośrodek KARTA Warszawa

Niezależna organizacja pozarządowa zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem historii najnowszej Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, niesieniem wiedzy o człowieku współczesnym oraz szerzeniem tolerancji i demokracji. Swoje cele realizuje poprzez działalność wydawniczą, wystawienniczą, edukacyjną, archiwistyczną i wieloraką międzynarodową. Do Ośrodek Karta należą m.in. Archiwum Wschodnie, Archiwum Opozycji, Archiwum Historii Mówionej, Archiwum Fotografii; bazy danych, np. Indeks Represjonowanych.

Stowarzyszenie Instytut Południowy w Bielsku Białej
Stowarzyszenie Instytut Południowy w Bielsku Białej

Stowarzyszenie nawiązuje do tradycji współdziałania demokratycznej opozycji oraz współpracy narodów Europy Środkowej w latach walki z komunistyczną dyktaturą. Celem Stowarzyszenia jest wspieranie współpracy w ramach Europy Środkowej poprzez promowanie wiedzy na temat poszczególnych państw i społeczeństw oraz rozwijanie transgranicznych projektów naukowych, badawczych, kulturalnych i społecznych w gronie krajów należących do Inicjatywy Środkowo Europejskiej.

Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu (PWIN)
Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu (PWIN)

Celem utworzonego w 1990 r. Instytutu jest prowadzenie badań nad mniejszościami narodowymi w Polsce oraz stosunkami Polaków z narodami Europy Południowo-Wschodniej, zwłaszcza Ukraińcami. Instytut prowadzi bibliotekę specjalizującą się w problematyce regionalnej, zagadnieniach mniejszości narodowych i wyznaniowych.

Instytut Historyczny Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla Warszawa
Instytut Historyczny Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla Warszawa

Utworzony w 1953 r. Instytut prowadzi badania naukowe z zakresu historii Polski i historii powszechnej, obejmujące pod względem chronologicznym czasy od średniowiecza po XX wiek. Badania nad dziejami regionów Europy oraz poszczególnych krajów obejmują: dzieje Niemiec, krajów bałtyckich, Rosji i Związku Radzieckiego, krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz krajów bałkańskich. Przy instytucie działa biblioteka naukowa.

Instytut Zachodni w Poznaniu
Instytut Zachodni w Poznaniu

Interdyscyplinarna instytucja badawcza prowadzi badania z zakresu nauk politycznych, socjologicznych, historycznych, ekonomicznych i prawnych, odnoszące się do problematyki stosunków międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich oraz polityki europejskiej. Po 1989 r. polu zainteresowań badawczych znalazły się przede wszystkim trzy ważne procesy dokonujące się w Europie: proces jednoczenia Niemiec, proces integracji i dezintegracji w Europie oraz proces transformacji ustrojowo-politycznej w Europie Środkowo-Wschodniej.

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta (CSNE) Wrocław
Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta (CSNE) Wrocław

Placówka międzywydziałowa i interdyscyplinarna ze specjalistyczną biblioteką, należąca do sieci placówek wspieranych przez DAAD realizuje jako zasadnicze cele: reprezentująca wysoki poziom działalność naukowo-badawcza dotycząca Niemiec i Europy, kształcenie młodych kadr i ich wspieranie w działalności naukowo-badawczej oraz przygotowanie osób predestynowanych do pełnienia funkcji kierowniczych w sferze gospodarki, administracji i polityki poprzez poszerzenie ich kompetencji.

Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (OBN)
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (OBN)

Utworzony w 1967 r. OSB obecnie prowadzi badania nad dziedzictwem kulturowym Warmii i Mazur, nad życiem codziennym w dawnych wiekach. W zainteresowaniach Ośrodka leży problematyka ziem nadbałtyckich. Wiele tematów zostało zrealizowanych z inspiracji Ośrodka, przy jego wsparciu finansowym.

Zespoł Badań nad Literaturą Holocaustu Instytutu Badań nad Literaturą Polskiej Akademii Nauk.
Zespoł Badań nad Literaturą Holocaustu Instytutu Bada ń nad Literaturą Polskiej Akademii Nauk.

Powołany w 2004 r. Zespół zmierzy do opisu śladów, jakie Holocaust zostawił w polskiej literaturze i kulturze. Horyzont poznawczy prac badawczych Zespołu jest jednak szerszy i obejmuje polsko-żydowskie obcowanie w przestrzeni historii i kultury. Pierwszym projektem badawczym jest monografia „Literatura polska wobec Zagłady”. Przewiduje opracowanie wszechstronnej prezentacji, analizy oraz interpretacji literackich świadectw Zagłady Żydów w kontekście historycznym, politycznym i socjologicznym na tle literatury światowej. Zespół wystąpił z inicjatywą powołania „Biblioteki Świadectw Zagłady”, gdy wciąż zbyt mało tekstów, w stosunku do istniejących zasobów archiwalnych, zostało opublikowanych. Publikowane będą przede wszystkim dokumenty osobiste nigdzie dotąd nie publikowane. Pracom badawczym towarzyszy zbieranie materiałów, kwerendy archiwalne i biblioteczne, organizowanie konferencji naukowych, prowadzenie seminariów i wygłaszanie wykładów, oraz współpraca naukowa, np. z Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN oraz Ośrodkiem KARTA.

Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów - Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów - Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

Centrum skupia badaczy wywodzących się z różnych dyscyplin humanistycznych: historyków, literaturoznawców, socjologów, psychologów. Chcemy prowadzić badania interdyscyplinarne, łączyć odmienne metodologie, przełamywać dotychczasowe schematy opisywania Zagłady, odsłaniać różne perspektywy poznawcze i punkty widzenia, pokazywać niejednorodność i niejednoznaczność historycznej materii, szukać nowych – nieznanych, ale także niekonwencjonalnych – źródeł.

Grupa Robocza Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów
Grupa Robocza Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów

Głównym celem Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów jest rozwijanie współpracy, wspieranie młodej kadry naukowej oraz prezentacja najnowszych wyników badań dotyczących wspólnego dziedzictwa kulturowego Niemców i Polaków tzn. obszarów północnej i zachodniej Polski. Grupa Robocza to forum spotkań i dyskusji przedstawicieli ważniejszych instytucji kulturalnych (ds. badań naukowych, nauczania, muzeologii i ochrony zabytków) obu krajów.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej