Prezentacja polskiego wydania książki Nielsa Gutschowa Obsesja porządku. Niemieccy architekci planują w okupowanej Polsce

Fot. M.Kaczyński © / CK ZAMEK

27 stycznia 2023 roku w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu odbyła się prezentacja polskiego wydania książki Nielsa Gutschowa Obsesja porządku. Niemieccy architekci planują w okupowanej Polsce. Aleksandra Paradowska (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu) i Christhardt Henschel (NIH w Warszawie) dyskutowali z Piotrem Kordubą (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) o znaczeniu pionierskiej pracy Gutschowa dla niemieckiego i polskiego obszaru językowego. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie polskich badaczy spuścizną architektoniczną narodowych socjalistów w Polsce. Można ją odnaleźć nie tylko na dawnych ziemiach niemieckich, lecz również w tych regionach Polski, które zostały zaanektowane podczas okupacji niemieckiej lub były częścią Generalnego Gubernatorstwa. Swoją pracą Gutschow wykazał, że architektura i urbanistyka były ważnym elementem polityki okupacyjnej, którego nie można rozpatrywać w oderwaniu od nazistowskich zbrodni i ludobójstwa. Ponieważ prezentacja odbyła się w Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu, w dyskusji szczególnie uwzględniono ten aspekt, omawiany przez Gutschowa w kontekście planowania miasta, obozu i kompleksu przemysłowego Auschwitz. Gutschow dowiódł poza tym, że zajmowali się tym zupełnie „normalni” architekci, którzy pojmowali wojnę jako szansę dla swojej kariery i aktywnie wykorzystywali otwierające się przed nimi możliwości działania i podejmowania decyzji.

Poznań jest dziś jednym z ośrodków akademickich badających nazistowską spuściznę architektoniczną w Polsce. Przejawem rosnącego zainteresowania publicznego tym tematem była również duża liczba uczestników imprezy. Samo jej miejsce – były Zamek Cesarski – jest świetnym przykładem nazistowskiej architektury w Polsce i sposobu podejścia do niej po 1945 roku. Wybudowany na początku XX wieku zamek został przebudowany pod kierunkiem Alberta Speera na „rezydencję führera” i siedzibę namiestnika Rzeszy Arthura Greisera. Po zakończeniu wojny przewidziany pierwotnie do rozbiórki, był wielokrotnie przekształcany i mieścił różne instytucje publiczne. Od lat 60. mieści się tu Centrum Kultury Zamek, które odgrywa ważną rolę w życiu kulturalnym miasta. W ostatnich latach gmach został wysokim nakładem finansowym odrestaurowany łącznie z częściami objętymi przebudową w latach nazizmu.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej