Główna kwestia, nad jaką będą dyskutować Jerzy Jedlicki (Warszawa), Jürgen Kocka (Berlin) oraz Denis Sdvižkov (Moskwa) to: czy inteligencja polska i wschodnioeuropejska była (i jest) jako grupa społeczna zjawiskiem typowym tylko dla krajów tego regionu, czy też fenomenem ogólnoeuropejskim? Pytanie to pociąga za sobą szereg innych, m.in.: Kiedy inteligencja jako odrębna warstwa wykształciła się w różnych krajach Europy? Czy można znaleźć podobne grupy odgrywające równie ważką rolę, a także posiadające podobny etos, czyli poczucie misji cywilizacyjnej i bycia „przewodnią siłą” w procesach modernizacji i kształtowania świadomości narodowej również w społeczeństwach Zachodu? Jaka jest przyszłość tej grupy społecznej w epoce integracji kontynentalnej i globalizmu? Czy warstwa ta musi zaniknąć – z wyjątkiem elity intelektualistów - roztapiając się w klasie wykształconych biurokratów, technokratów i różnego rodzaju ekspertów wyspecjalizowanych w coraz węższych dziedzinach i pozbawionych poczucia społecznej „misji”?
Impulsem do zorganizowania tego panelu z cyklu Debat Lelewelowskich stała się trylogia „Dzieje inteligencji polskiej do roku 1918” (Warszawa 2008, wydawnictwa Neriton oraz IH PAN) autorstwa Macieja Janowskiego, Jerzego Jedlickiego i Magdaleny Micińskiej. To powstałe w wyniku wieloletnich badań dzieło spotkało się natychmiast z szerokim odgłosem, okazując się bestsellerem na polskim rynku książek naukowych. Jego przejawem są m.in. wywiady z trójką autorów w „Gazecie Wyborczej”, specjalny numer „Tygodnika Powszechnego” poświęcony problematyce inteligencji jako grupy społecznej, szereg recenzji w czasopismach naukowych, a także fakt zorganizowania przez redakcję „Przeglądu Politycznego” oraz Instytutu Kultury Polskiej obszernej i żywej debaty na temat tej właśnie książki. Trylogia stała się także inspiracją dla redakcji „Acta Poloniae Historica”, których kolejny, mający ukazać się w grudniu 2009 r. tom, został poświęcony przeglądowi najnowszych badań nad dziejami inteligencji polskiej.
Dalszych informacji udzieli: dr hab. Igor Kąkolewski (kąkolewski(at)dhi.waw.pl) /
tel: 22 - 5258330
