Kartografii i geografom w międzywojennej Europie był poświęcony pierwszy w 2019 roku wykład w filii warszawskiego NIH w Wilnie, zaplanowany we współpracy z Litewskim Instytutem Historycznym.
Prof. dr Maciej Górny, pracownik naukowy NIH w Warszawie oraz Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, wygłosił 28 stycznia wykład na ten temat. Jego intencją była zachęta do refleksji nad metodami przedstawień kartograficznych w międzywojennej Europie. W swoim bogatym w fakty wystąpieniu prof. Górny zademonstrował, że przekład statystyki na język kartografii nie jest bynajmniej sprawą wyłącznie techniczną. Podkreślił, że na przykład mapy, odzwierciedlające większości etniczne, są podatne na instrumentalizację przez użycie rozmaitych kartograficznych narzędzi, symboli i barw.
Referent podkreślił ponadto, że niemałe znaczenie w kształtowaniu granic po pierwszej wojnie światowej miały również czynniki pozaetniczne. W tym kontekście wskazał, że podział na państwa następował niekiedy także na podstawie analizy flory. Jego zdaniem w ten sposób w okresie międzywojennym powstała idea granic biologicznych. Wyjaśnił, że polski geograf i kartograf Eugeniusz Romer już w roku 1919 mówił o botanicznych podstawach wytyczania granic. To właśnie on interpretował buk jako zachodnioeuropejski gatunek drzewa, symbolizujący przynależność do tej właśnie części kontynentu.
Na zakończenie Maciej Górny argumentował, że w międzywojennych debatach kartograficznych, zwłaszcza około 1919 roku, dominowała perspektywa idealistyczna, oparta na idei prawa narodów do samostanowienia. Na tym istotnym aspekcie oraz na zagadnieniu możliwej instrumentalizacji kartografii skupiła się dyskusja z publicznością po wykładzie.
Maciej Górny jest od 2006 roku pracownikiem naukowym Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Od roku 2014 jest ponadto zatrudniony jako pracownik naukowy w NIH w Warszawie. W 2015 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Ostatnio opublikował: Kreślarze ojczyzn. Geografowie i granice międzywojennej Europy, Warszawa 2017.
[H1]Uściśliłem Nachkriegsgrenzen
