Kino przełomu

Po ubiegłorocznym sukcesie cyklu „Rok protestu. 1968 w kinie europejskim” Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie zorganizował przegląd filmowy poświęcony rocznicy 1989 roku. Symboliczny rok 1989 kojarzy się z wielkim przełomem w Europie. Związane z nim wydarzenia trwały długo i w każdym kraju przebiegały inaczej:

Podczas gdy w jednych miejscach transformacja przebiegała pokojowo i w duchu negocjacji, w innych – na przykład w Rumunii – dochodziło do krwawych scen na ulicach. Jedne kraje zmieniały ustrój polityczny i gospodarczy, a inne – jak Litwa, Łotwa i Estonia – odzyskiwały niepodległość. Ideą projektu było spotkanie przedstawicieli dziesięciu krajów Europy Środkowo-Wschodniej i pokazanie wielości doświadczeń i pamięci związanych z tamtym czasem historycznym. Przegląd filmowy „Rok przełomu. 1989 w kinie europejskim“ został zainaugurowany 12 października 2019 roku w kinie Nowe Horyzonty we Wrocławiu pokazem węgierskiego filmu „Plac Moskwy“ w reż. Ferenca Töröka. Po filmie odbyła się dyskusja panelowa w której udział wzięli Stanisław Abramik, Adam Kruk, Arkadiusz Lewicki, Michał Pabiś-Orzeszyna. Prowadząca Magda Piekarska wraz z zaproszonymi gośćmi zastanawiała się, jakie polskie filmy po 1989 roku zostawiły w nas największy ślad. Którym twórcom udało się najlepiej uchwycić przemiany społeczne ostatniego trzydziestolecia? Dyskutanci jednogłośnie przyznali, że przełom lat 80. i 90. to nie był dobry czas dla kina – ani w Polsce, ani na świecie, co wynikało nie tylko z okoliczności politycznych, ale też z przemian technologicznych. Filmy fabularne, jak i dokumentalne z Austrii, Czech, Słowacji, Polski, Niemiec, Węgier wyświetlane we wrocławskim kinie do 17 października pokazywały różne spojrzenia na koniec komunizmu i początek transformacji w regionie.

Miesiąc później przegląd zawitał do Warszawy. W środę 13 listopada 2019 roku podczas uroczystego otwarcia zostały pokazane dwa filmy: „1989“ w reż. Michała Bielawskiego oraz „Szlak bałtycki“ w reż. Peetera Simma. Odbyła się też dyskusja panelowa z udziałem Zbigniewa Gluzy z Ośrodka Karta oraz Jędrzeja Wineickiego z tygodnika Polityka. Rozmowę o korzeniach transformacji w Europie –Środkowo-Wschodniej prowadziła Magdalena Saryusz-Wolska. Rozmówcy podkreślali, że wydarzenia 1989 roku, to nie była jedynie jesień lub wiosna narodów, lecz cały rok był obfitujący w ważne wydarzenia. Solidarność i Okrągły Stół miały ogromne znaczenie, ale zostały przyćmione przez wydarzenia na świecie, takie jak protesty na placu Niebiańskiego Spokoju czy upadek Muru Berlińskiego. Do dzisiaj nie powstało też znaczące dzieło symbolizujące tamten czas.

Warszawska edycja przeglądu trwała od 13-17 listopada 2019 roku. Instytucje zajmujące się dialogiem międzykulturowym i upowszechnianiem wspólnego dorobku kulturowego z Polski, Niemiec, Czech, Austrii, Słowacji, Węgier, Rumunii, Litwy, Łotwy i Estonii pokazały 10 filmów fabularnych i dokumentalnych o przełomie 1989 w ich krajach.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej