13 i 14 września 2018 r. odbyła się konferencja „Momenty monetyzacji i strefy komercjalizacji w basenie Morza Bałtyckiego w latach 1050-1450” według koncepcji Dariusza Adamczyka z Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie i Beaty Możejko z Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego.
Badacze z Polski, Niemiec, Danii i Republiki Czeskiej spotkali się w Warszawie, aby wymienić się wiedzą o przemianach dotyczących historii pieniądza w średniowieczu. Punktem wyjścia było przekonanie, że w XI i XII wieku w obszarze bałtyckim doszło do przekształcenia się gospodarki opartej na łupie i handlu dalekosiężnym, typowej dla epoki Wikingów, w kierunku struktur społecznych i organizacyjnych silniej zakorzenionych w regionie i sprzyjających wymianie towarów masowych. Równocześnie w wielu częściach obszaru bałtyckiego rozpoczęto intensywną emisję monet. Nasuwa to szereg pytań: czy te przemiany były konsekwencją procesów ekonomicznych, czy potrzeb fiskalnych? Które sektory gospodarki i warstwy społeczne uległy komercjalizacji? Gdzie i do jakiego stopnia można mówić o integracji rynkowej? I wreszcie: czy monetyzacja przebiegała liniowo, czy też charakteryzowała się brakiem ciągłości w wymiarze społecznym, politycznym i gospodarczym? Przy tej okazji naukowcy zdefiniowali pojęcie monetyzacji w sposób pragmatyczny: jako użycie metali szlachetnych w charakterze środków płatniczych w transakcjach handlowych na różnych poziomach rynku. Przez komercjalizację rozumieli z kolei rozszerzanie się rynku i ekonomicznej logiki działania na inne dziedziny życia społecznego.
Perspektywy badawcze referentów i referentek odzwierciedlały różne kategorie regionalne i chronologiczne sugerujące występowanie hybrydowych form gospodarczych. Formy te obejmowały szerokie spektrum możliwości i łączyły ze sobą rozmaite funkcje – od stosowania srebra na rynkach handlu dalekosiężnego i rynkach regionalnych przez użycie polityczne w charakterze instrumentu fiskalnego po ekonomię darów i tezauryzację.Zaprezentowane koncepcje zebranych historyków i numizmatyków pomogły nakreślić wielowymiarowy obraz, w którym znajdują odzwierciedlenie rozmaite rodzaje źródeł. Planowana jest publikacja referatów.
