Ukazał się zeszyt tematyczny periodyku „Militärhistorische Zeitschrift”

Pod redakcją Felixa Ackermanna, pracownika naukowego NIH w Warszawie, Janine Fubel (Uniwersytet Humboldtów w Berlinie) i Claudii Weber (Uniwersytet Europejski Viadrina) ukazał się zeszyt tematyczny periodyku „Militärhistorische Zeitschrift”, poświęcony dziejom II wojny światowej jako wojny ewakuacyjnej. Zebrane tam artykuły są pokłosiem warsztatów zrealizowanych w styczniu 2020 roku we Frankfurcie nad Odrą i Słubicach, a zorganizowanych przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie wraz z Wydziałem Kulturoznawstwa Uniwersytetu Europejskiego w partnerstwie z Miejscem Pamięci i Dokumentacji „Ofiar przemocy politycznej”, Muzeum Martyrologii w Słońsku oraz Instytutem Historii Stosowanej. Celem była analiza wojskowych strategii i technik ewakuacji oraz właściwych jej granic, dynamik i dylematów z perspektywy kulturoznawstwa i historii. Na przykładzie działań wojennych Rzeszy Niemieckiej w okupowanej Europie pokazujemy, skupiając się szczególnie na Europie Wschodniej, że podczas II wojny światowej ewakuacje były szczególną formą prowadzenia wojny, idącą w parze ze stosowaniem przemocy na szeroką skalę.

Niniejsza publikacja omawia i systematyzuje ewakuacje jako technikę prowadzenia wojny. Chodzi tu o nakazywany przez wojsko transfer ludności z obszarów objętych wojną i zagrożeniem, pomyślany jako działania ochronne i zabezpieczające. Jak pokazuje niniejszy zeszyt tematyczny na przykładzie Rzeszy Niemieckiej, Polski i Związku Radzieckiego, w wielu państwach prowadzących wojnę w Europie w latach 1939–1945 dochodziło do licznych przypadków ewakuacji. Pod panowaniem narodowego socjalizmu uwarunkowane wojną działania ewakuacyjne stanowiły od 1943 roku nader brutalną praktykę, która w związku z coraz częstszą koniecznością wycofywania się z terenów okupowanych przejawiała się grabieżami na wielką skalę, deportacjami ludności cywilnej i rujnowaniem całych obszarów. Publikacja skupia się po raz pierwszy na analizie realizowanej systematycznie przez Niemcy ewakuacyjnej taktyki wojennej podczas II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem frontu wschodniego w latach 1943–1945.