Geografia jako nauka przeszła na początku XX wieku proces odnowy, ale coraz bardziej zyskiwała na znaczeniu także w odbiorze publicznym oraz w odniesieniu do przeobrażeń terytorialnych w Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej po pierwszej wojnie światowej. W ten sposób bohaterowie niniejszej książki – geografowie – stali się specjalistami od wytyczania granic, statystyk narodowościowych i geopolityki.
Podczas paryskich rokowań pokojowych w 1919 idea, że istnieją „terytoria narodowe”, które trzeba zharmonizować z granicami państwowymi, skłoniła wiele delegacji do używania argumentów etnicznych. Powoływali się na dane cenzusowe, które dla lepszej poglądowości przedstawiano w formie map etnograficznych. Już podczas konferencji pokojowej geografowie uzupełniali dominującą perspektywę etniczną o inne cechy tworzące granice.
Geografia rozwijała się w kierunku, który był nie do pogodzenia ze sformułowaną przez prezydenta USA Woodrowa Wilsona ideą samostanowienia narodów – od geografii dla narodowości przez koncepcje „naturalnej”, „biologicznej” granicy do podporządkowania całych grup ludności demograficznej i geograficznej utopii państwa możliwie jak najbardziej homogenicznego etnicznie.
Niemiecki przekład ukazał się w 2019 roku w serii Pojedyncze publikacje Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
Maciej Górny, ur. w 1976 r., był stypendystą w Kolegium Imre Kertésza w Jenie, a dziś jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie i w warszawskim NIH. Jako historyk Europy Wschodniej czynnie uczestniczy w życiu naukowym zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Jego poprzednią publikacją w języku niemieckim była Die Wahrheit ist auf unserer Seite. Nation, Marxismus und Geschichte im Ostblock (2011), a w 2018 r. ukazała się jego książka Science Embattled. Eastern European Intellectuals and the Great War.
Maciej Górny: Vaterlandszeichner. Geografen und Grenzen im Zwischenkriegseuropa, tytuł oryginalny: Kreślarze ojczyzn, przekład: Dorothea Traupe, fibre Verlag, Osnabrück 2019, 48 EUR, ISBN-13: 9783944870687
