Przez „historię oficjalną” rozumie się promowaną przez państwo i umotywowaną ideologicznie interpretację przeszłości, służącą celom politycznym reżimów o zwykle niedemokratycznym charakterze. Optymistyczna wiara, że rozpad Związku Radzieckiego przyniesie jej kres, okazała się naiwna. Pierre Nora wyraził opinię, że w ostatnich 30 latach można było zaobserwować „powszechną polityzację historii” – czyli ideologizację pracy historyków.
Jak na pracę historyków wpływają dziś wieloletnie doświadczenia XX wieku w Europie Wschodniej? Co „historia oficjalna” mogłaby oznaczać dla narodów bez państwa lub samozwańczych „republik”? W jak sposób ukraińskie nauki historyczne uległy sowietyzacji? Jaką przestrzeń pozostawiono w oficjalnych instytucjach historycznych Związku Radzieckiego i socjalistycznej Polski na indywidualne inicjatywy badawcze czy zgoła pewną minimalną różnicę zdań w sprawie wyznaczonych planów badań? Jak w okresie postsowieckim przeredagowywano rosyjskie podręczniki do historii?Jaką rolę w polityce historycznej odgrywają literatura, film, pomniki, turystyka czy rytuały? Jak w obecnym konflikcie rosyjsko-ukraińskim instrumentalizowano pamięć o II wojnie światowej i jak obrazy wojny w Donbasie wpływają na debaty o polityce historycznej w sąsiednich państwach postradzieckich?
Tymi zagadnieniami zajmują się w zawartych w niniejszym tomie interdyscyplinarnych artykułach badaczki i badacze z Austrii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Litwy, Polski, Szwajcarii i Ukrainy. Większość tekstów powstała w ramach projektu badawczego „Divided Memories, Shared Memories. Ukraine/Russia/Poland (20th–21st centuries): An Entangled History” (finansowanego przez Szwajcarską Narodową Fundację Nauki) na Uniwersytecie Genewskim. Po raz pierwszy zaprezentowano je w czerwcu 2018 roku na konferencji „Official History in Eastern Europe. Transregional Perspectives” w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie.
Korine Amacher jest profesorem historii Rosji i ZSRR oraz dyrektorem programu studiów magisterskich „Russia – Central Eastern Europe” na Uniwersytecie Genewskim.
Profesor Andrii Portnov wykłada historię Ukrainy a Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i jest dyrektorem PRISMA UKRAЇNA Research Network Eastern Europe w Forum Studiów Transregionalnych w Berlinie.
Viktoriia Serhiienko jest pracownicą naukową w Instytucie Badań Źródłowych im. Mychajła Hruszewskiego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie.
Official History in Eastern Europe, red. Korine Amacher Andrii Portnov, Viktoriia Serhiienko, Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau 40, s. 362, fibre 2021, ISBN 978-3-944870-71-7
