Książka składa się z siedmiu szkiców, koncentrujących się w głównej mierze na rozważaniach autora nad fundamentalnym wpływem reformacji i kontrreformacji na kształt europejskiej nowożytności. Szczególną uwagę poświęcono różnym aspektom zjawiska konfesjonalizacji we wczesnej epoce nowożytnej. Schilling dekonstruuje mit reformacji jako jedynego czynnika przemian strukturalnych i duchowych w Europie, podkreślając jednocześnie szczególną kulturową i społeczną rolę procesu konfesjonalizacji w chrześcijaństwie łacińskim w latach 1550-1660. Jego zdaniem dopiero wzajemne przenikanie się tych dwóch zjawisk stworzyło fenomen socjoreligijny Europy w sensie w jakim jest on dziś definiowany.
Autor stara się ukazać w jaki sposób wczesnonowożytne podziały wyznaniowe oraz próby ich przezwyciężenia, ukształtowały polityczną, kulturową i religijną strukturę Europy i jak przyczyniły się one do powstania takich wartości jak tolerancja, dialog i poszanowanie różnorodności, które są fundamentami dzisiejszej tożsamości europejskiej. Przedmiotem analizy jest również korelacja pomiędzy konfesjonalizacją a modernizacją, a także wpływ tej pierwszej na charakterystyczne dla epoki nowoczesnej paradygmaty zachowań jak poczucie odpowiedzialności za własne życie, samodyscyplina, racjonalne myślenie, kontrola emocji.
Heinz Schilling, Jedność i różnorodność Europy we wczesnej epoce nowożytnej: religia-społeczeństwo-państwo,
[Klio w Niemczech, tom 15], Warszawa 2010, 224 S., 33 zł, ISBN 978-8-3754-3152-0
