W wieku 88 lat zmarł 24 marca 2022 roku prof. dr Rex Reheuser. Był dyrektorem-założycielem Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie i kierował nim w pierwszej fazie jego istnienia, od 1993 do 1998 roku. W tym okresie koordynował podstawowe zadania związane z wypracowaniem profilu placówki oraz stworzeniem technicznej, organizacyjnej, a zwłaszcza naukowej struktury Instytutu i jego biblioteki, które znajdowały się wówczas jeszcze na 17. piętrze warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki.
Rex Rexheuser studiował germanistykę i historię w Getyndze i Paryżu. Od 1963 roku był asystentem w Katedrze Historii Europy Wschodniej na Uniwersytecie w Erlangen. Uzyskał tam w 1971 roku stopień doktora dzięki dysertacji o stosunkach własnościowych wśród rosyjskiej szlachty w XVIII wieku, a sześć lat później habilitował się w Erlangen na temat historii społecznej rosyjskiej prawicy przed rokiem 1917. Następnie pracował jako nieetatowy wykładowca na Uniwersytecie Hanowerskim, gdzie był ściśle związany z Hansem-Heinrichem Noltem w okresie jego badań nad tworzeniem się narodów w Europie Wschodniej. Od 1983 roku pracował w ówczesnym Institut Norddeutsches Kulturwerk (obecnie Nordost-Institut) w Lüneburgu. W 1993 roku, prawie równocześnie z delegowaniem do Warszawy, mianowano Rexheusera profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Hanowerskim. Po zakończeniu misji w Warszawie Rex Rexheuser zamieszkał ponownie w Lüneburgu.
Nowemu Instytutowi w Warszawie Rexheuser nadał profil, które silnie oddziałuje do dziś, ćwierć wieku po zakończeniu jego urzędowania. Powstały wówczas m.in. serie wydawnicze Instytutu, zwłaszcza dwie serie przekładów „Klio w Niemczech” i „Klio in Polen”, ale również „Quellen und Studien”, publikowana w wydawnictwie Harrassowitz. Jednak Rex Rexheuser uczestniczył także jako dyrektor w codziennej pracy naukowej placówki. Świadczą o tym również redagowane przez niego tomy, podejmujące kluczowe tematy ówczesnych nauk historycznych w kontekście Europy Środkowo-Wschodniej lub zgoła otwierające nowe pola tematyczne. Należy tu wspomnieć przede wszystkim o przygotowanej wspólnie z Almut Bues książce Mittelalterliche nationes – neuzeitliche Nationen: Probleme der Nationenbildung in Europa z 1995 roku oraz jego publikacji Personalunionen von Sachsen-Polen (1697–1763) und Hannover-England (1714–1837) z 2005 roku. Ta ostatnia była pokłosiem konferencji, którą zorganizował w 1997 roku z okazji 300. rocznicy wetttyńskiej unii personalnej między Saksonią a Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Jeszcze w 2017 roku w stworzonej przez niego serii publikacji NIH w Warszawie, które ukazywały się w wydawnictwie Harrassowitz, opublikował monografię Juden im öffentlichen Raum einer christlichen Stadt: Posen im 16.–18. Jahrhundert, która była poświęcona jego ostatniej wielkiej dziedzinie badań, czyli relacjom i więziom polsko-żydowsko-niemieckim.
Rexowi Rexheuserowi udało się w ciągu pięciu lat uczynić warszawski NIH stałym i uznanym elementem sceny polsko-niemieckich badań naukowych. Wszyscy, którzy mieli szczęście z nim współpracować, z radością wspominają niezwykle świeżą i przyjazną atmosferę w pięciu pierwszych latach działania Instytutu. Bez Rexa Rexheusera NIH w Warszawie nie istniałby w swojej obecnej formie.
