Więzienia jako część historii miast

Warszawski NIH przeprowadził wspólnie z lwowskim Centrum historii miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej warsztaty poświęcone więzieniom jako ośrodkom życia miejskiego. Dwudniowa impreza zogniskowała się na dawnym klasztorze brygidek, który po kasacie w 1782 roku przeobraził się niebawem w więzienie austryjskie i jest do dnia dzisiejszego częścią ukraińskiego systemu penitencjarnego.

Warsztaty rozpoczęły się 3 października od spaceru po mieście, który miał umożliwić uczestniczkom i uczestnikom z Włoch, Grecji, Anglii, USA, Polski, Niemiec i Ukrainy samodzielne zorientowanie się w więziennej topografii Lwowa. Po zwiedzeniu dawnego więzienia śledczego NKWD i KGB przy ulicy Łąckiego grupę zapoznano z bieżącą pracą ośrodka edukacyjnego „Terytorium Terroru”, znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego getta oraz więzienia tranzytowego nr 25.

Następnie uczestników powitali funkcjonariusze służby więziennej w więzieniu śledczym nr 19, gdzie odbyła się pierwsza część wykładów na temat historii więzienia Brygidki. Felix Ackermann (Warszawa) zwrócił uwagę na krytyczne relacje między osadzonymi, strażnikami i administracją. Iwanna Czerczowycz (Lwów) zademonstrowała, jak na początku XX wieku kobiety wykorzystywały procesy karny przeciwko sobie, aby uzyskać wpływ na wyrok. Oleh Razyhrajew (Łuck) przedstawił więzienie Brygidki w okresie międzywojennym jako ośrodek działalności politycznej – zarówno nacjonalistów, jak i komunistów – a Kai Stuve (Halle) wskazał na mikrohistorię przemocy w tym miejscu w czerwcu i lipcu 1941 r.

Drugiego dnia uczestnicy warsztatów rozpięli analityczną sieć od Twierdzy Pietropawłowskiej aż po Saloniki, aby pokazać, jak więźniowie na codzień wykorzystywali miejsca odbywania kary do swoich celów politycznych i kryminalnych. W ostatnim panelu Antonella Barbato (Neapol) pokazała na włoskich przykładach zmianę przeznaczenia więzień  przez włączenie ich do infrastruktury miejskiej. Maria Kagiadaki (Saloniki) zademonstrowała, jak w przypadku adaptacji historycznej twierdzy w Salonikach pogodzono ze sobą odmienne interesy archeologów i architektów, zmieniając przeznaczenie dawnego więzienia „Yedi Kule”. Końcowa dyskusja panelowa z zastępcą burmistrza Lwowa, Andrii Moskalenko, i przewodniczącą lwowskiego urzędu ochrony zabytków, Lilia Onyszczenko, pozwoliła na rzut oka w przyszłość – po zamknięciu więzienia Brygidki. Oboje opowiedzieli się zdecydowanie przeciwko wykorzystaniu tego miejsca na dom towarowy i podkreślili, że miasto pragnie uwzględnić w planowaniu jego naznaczoną przemocą historię.

01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej