Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci polskiego historyka, prof. dr. Włodzimierza Borodzieja. Zatrudniony na Uniwersytecie Warszawskim prof. Borodziej od lat dziewięćdziesiątych XX wieku należał do najważniejszych protagonistów polsko-niemieckiej współpracy akademickiej. Dzięki swojej działalności naukowej, wystąpieniom publicznym i pracy pedagogicznej miał duży wkład w zrozumienie niemieckiej historii i współczesnych Niemiec w Polsce.
Historyk był częstym gościem wydarzeń organizowanych przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie. Swoje stanowisko prezentował zawsze w sposób żywiołowy i jednocześnie wyważony, wzbogacając swoją obecnością liczne dyskusje panelowe i konferencje, prezentując swoje zdanie w sposób niezwykle bezpośredni, a jednocześnie przepełniony empatią. Osobowość w świecie nauki, kolega i nauczyciel, którego będzie nam brakować. W dowód uznania jego szczególnych zasług na polu nauki, promowania kolejnych pokoleń badaczy i współpracy naukowej wiosną 2020 roku przyznano mu międzynarodową nagrodę badawczą Fundacji im. Maxa Webera przy Kolegium Historycznym w Monachium. Prezydent fundacji, Hans van Ess, podkreślił wówczas, iż Borodziej „od dekad skutecznie wspierał dialog między humanistycznymi kulturami naukowymi i przyczyniał się do popularyzacji historii każdorazowo drugiego kraju. Tym samym miał nieoceniony wkład w przystępne, konstruktywne i rzeczowe przepracowanie bolesnych rozdziałów polsko-niemieckiej historii.”
Borodziej należał do grona najsłynniejszych badaczy historii polskiej, niemieckiej i wschodnioeuropejskiej, skupiając się szczególnie na XX wieku. Urodził się 9 września 1956 roku w Warszawie, dorastał w dwujęzycznym otoczeniu. Pracę doktorską poświęconą niemieckiej polityce okupacyjnej w Polsce podczas II wojny światowej obronił w 1984 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Habilitował się w 1991 roku przedkładając pracę o stosunkach międzynarodowych Polski w latach 1945 – 1947. W 1996 roku Borodziej objął stanowisko profesora w Instytucie Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Ponadto przez dziesięć lat sprawował funkcję polskiego współprzewodniczącego Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej. Dzięki działalności Kolegium Imre Kertésza w Jenie, którym kierował razem z Joachimem von Puttkamerem, przyczyniał się do wzmacniania międzynarodowych kontaktów naukowych.
W latach 1991 – 1994 prof. Borodziej pełnił funkcję dyrektora generalnego w Kancelarii Sejmu, a w latach 1999 – 2002 był prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego. Przewodniczył radzie naukowej Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, a następnie radzie naukowej Domu Historii Europejskiej w Brukseli.
Wśród jego licznych publikacji obok Geschichte Polens im 20. Jahrhundert (Historia Polski w XX wieku, 2010), książki, którą napisał wyraźnie z myślą o czytelniku niemieckim, znajduje się przełożona w 2018 na język niemiecki Nasza wojna. Europa Środkowo-Wschodnia 1914-1918, napisana wspólnie z Maciejem Górnym, byłym pracownikiem NIH w Warszawie.
(Miloš Řezník)
