Od modernizmu wschodniego do postmodernizmu. Architektura a przemiany polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej

Na ile adekwatne jest określanie pewnych tendencji architektonicznych i urbanistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej przed 1989 rokiem mianem postmodernistycznych? Czy postmodernizm był trendem przejmowanym świadomie z Zachodu, czy raczej procesem sui generis, który tylko nazywamy postmodernistycznym? Jakie formy mogła przybierać architektura postrzegana jako postmodernistyczna i jakie były jej implikacje polityczne? Jak można ocenić w tej mierze transfer idei z Zachodu na Wschód bądź między poszczególnymi państwami bloku wschodniego?

Tymi i innymi pytaniami zajęli się badacze z zakresu historii sztuki oraz dziejów architektury i kultury, ale również praktycy z dziedziny ochrony zabytków, architektury i urbanistyki na konferencji pod tytułem „Postmodern Architecture and Political Change – Poland and Beyond”. Impreza odbyła się w dniach 12–14 września w warszawskim NIH i została zrealizowana we współpracy z Glasgow School of Art.

Angielskojęzyczne w większości referaty w pięciu sekcjach były poświęcone z jednej strony przemianom w określonych krajach regionu (Polsce, Rumunii, Jugosławii, Czechosłowacji oraz dwóch  republikach radzieckich – na Litwie i w Estonii), z drugiej zaś wybranym projektom budowlanym i miastom takim jak Warszawa czy Łódź. Uwaga skupiła się również na pojedynczych wyróżniających się gmachach i postaciach, w tym na Państwowym Teatrze Muzycznym w Mińsku, Bazylice NMP w polskiej wsi Licheń Stary czy działającym na arenie międzynarodowej krakowskim architekcie Tomaszu Mańkowskim.

Referaty naukowe uzupełniła dyskusja panelowa między polskimi specjalistami z dziedziny architektury, ochrony zabytków i krytyki architektury. Podczas ożywionej wymiany zdań z publicznością okazało się, że aspekt ochrony zabytków to dla wielu dyskutantów sprawa, którą należy się zająć właśnie teraz, aby zdążyć zapobiec groźbie utraty tej substancji budowlanej. Pozostaje mieć nadzieję, że konferencja mogła się w pewnej mierze przyczynić do tych wysiłków.


01
lut
Wystawa Dyskusja panelowa
Ausstellung: Bericht aus der belagerten Stadt Tschernihiw
Czytaj więcej