Wydaną w tym roku książkę Fluchtpunkte der Erinnerung: Über die Gegenwart von Holocaust und Kolonialismus Natana Sznaidera (Tel-Awiw-Jaffa) rozpatruje się jako przyczynek do tak zwanego „sporu historyków 2.0”. Dlatego 24 listopada 2022 roku Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie zaprosił z inicjatywy Zofii Wóycickiej na wykład i dyskusję pod tytułem „Historikerstreit 2.0: Current German Debates on the Interconnections between History and Heritage of Colonialism and the Holocaust”. Wieczorną imprezę zorganizowano we współpracy z Center for Research on Social Memory Uniwersytetu Warszawskiego. Jej celem było przedstawienie tej debaty i ukazanie jej w perspektywie polskiej i globalnej. Razem z Natanem Sznaiderem i Zofią Wóycicką dyskutowali Karolina Szymaniak (Wrocław) i Jie-Hyun Lim (Seul).
Na początku Natan Sznaider dokonał ogólnego wprowadzenia do dyskusji toczonych od kilku lat w niemieckim obszarze językowym. Podkreślił, że podstawowe historiograficzne pytanie o stosunek między kolonializmem a Holokaustem jest nader aktualne. Wiążą się z tym zawsze również pytania o wielokulturową pamięć w Niemczech oraz o uznanie w polityce pamięci różnych form stosowanej przez państwo przemocy o podłożu kolonialnym i rasowym. Te pierwsze wynikają jego zdaniem w znacznej mierze z przemian demograficznych, które zaszły w minionych dekadach i które wysuwają na czoło inne zagadnienia. W sumie Sznaider postulował globalizację prowadzonych negocjacji.
W swoim wywodzie referent podkreślał, że stara się raczej uporządkować debatę, niż udzielić jednoznacznych odpowiedzi. Na podstawie kontrowersji wokół Achillego Mbembe i wystawy documenta 15 ukazał wielowarstwowość dotychczasowych punktów spornych i zaznaczył, że odmienne perspektywy są jednocześnie słuszne i błędne. Jego zdaniem powstaje pole nierozwiązywalnego ostatecznie konfliktu między krytyką postkolonialną, zarzutami antysemityzmu, badaniami nad Holocaustem i zagadnieniami praw człowieka. Dystansując się od innych sposobów podejścia, na przykład „multidirectional memory” Michaela Rothberga, Sznaider argumentował, że traumy wywołane doświadczeniami nie są porównywalne i dlatego nie mogą posłużyć jako punkt wyjścia do zbliżenia. Doświadczenie przemocy jest jego zdaniem raczej destrukcyjne; tytułowe „punkty zbiegu pamięci” zawsze są ze sobą wzajemnie sprzeczne.
Po wygłoszonym przez Sznaidera wprowadzeniu nastąpiły uzupełniające wystąpienia innych uczestników imprezy, którzy odnosili „spór historyków 2.0” do kontekstu polskiego i globalnego. Przedstawianemu często w przypadku Polski obrazowi postkolonialności jako „importu idei” Karolina Szymaniak przeciwstawiła szereg prac z minionego stulecia. Ich tematami były między innymi negocjowanie polskiej subalterności oraz orientalizacja Europy Wschodniej. Jie-Hyun Lim uzupełnił te punkty, wskazując na wczesny europejsko-północnoamerykański transfer wiedzy między grupami żydowskimi a murzyńskimi na początku XX wieku. Ponadto na podstawie poziomu immanentnej samokrytyki dokonał wyraźniejszego rozróżnienia między antykolonializmem a postkolonialnością.
Dyskutanci przeszli następnie do dalszej fazy wymiany poglądów, łączącej różne wątki. Przy tej okazji nawiązywali do krytyki, którą Sznaider wyraził już na początku: powiedział wtedy, że określenie „spór historyków 2.0” mu nie odpowiada, ponieważ w tej debacie nie uczestniczą bynajmniej tylko historycy. Na tej podstawie w późniejszej dyskusji pojawiła się propozycja, by rozumieć ten spór nie jako temat historyczny, lecz etyczny. To z kolei niesie ze sobą pytania o motywację i etyczne pobudki uczestników. Sznaider podkreślił, że często domyśla się w tym miejscu ukrytej agendy politycznej i postulował w związku z tym więcej uczciwości.
