Masowe groby ofiar Zagłady

Akcja Reinhardt, zainicjowana przez nazistowskie Niemcy, miała na celu wymordowanie wszystkich polskich żydów. Większość z nich Niemcy deportowali do obozów zagłady – najczęściej Bełżca, Sobiboru, Treblinki. Część jednak mordowali na miejscu, w masowych egzekucjach na obrzeżach miejscowości lub cmentarzach żydowskich. O tych tragicznych wydarzeniach wciąż wiemy bardzo mało. Pozostały po nich masowe groby i miejsca pochówku, do dziś naznaczające krajobraz byłych terenów okupowanej Polski (Generalnego Gubernatorstwa). Dokładna liczba ofiar tych egzekucji oraz miejsc ich zagłady nie jest jeszcze ustalona. Są one jednak materialnymi pozostałościami tzw. rozproszonej Zagłady. Kondycja tych miejsc jest dziś bardzo różna – podczas gdy jedne są zadbane i upamiętnione, inne z trudem daje się dostrzec w otaczającym je krajobrazie.

W zainicjowanym przez NIH w Warszawie interdyscyplinarnym projekcie poświęconym masowym grobom ofiar Zagłady współpracuje grupa badaczy z kilkunastu ośrodków akademickich, fundacji i muzeów. Celem projektu jest dokładnie poznanie historii masowych egzekucji oraz powojennych dziejów miejsc, w których one się odbywały. Ponadto powstanie interaktywna mapa masowych grobów ofiar Zagłady, zawierająca podstawowe informacje o tych miejscach i ich historiach. Planowane są pogłębione kwerendy archiwalne, badania terenowe, wywiady. Zespół badawczy składa się z historyków, archeologów, kulturoznawców, socjologów, dendrologów, specjalistów historii mówionej, historii cyfrowej i kartografii.

Wkrótce opublikujemy więcej informacji.

Zespół:

Magdalena Saryusz-Wolska, NIH w Warszawie

Łukasz Krzyżanowski, Uniwersytet Warszawski

Anna Zalewska, Uniwersytet Łódzki

Katarzyna Anzorge, Uniwersytet Łódzki

Angelika Bachanek, UMCS w Lublinie

Jacek Czarnecki, badacz niezależny

Kamil Karski, Muzeum KL Płaszów

Julia Machnowska, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność

Krzysztof Malicki, Uniwersytet Rzeszowski

Elżbieta Muter, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Grzegorz Myrda, Instytut Historii PAN

Agnieszka Nieradko, Fundacja Zapomniane

Tomasz Panecki, Instytut Historii PAN

Diana Partel, Uniwersytet w Heidelbergu

Marta Pawlińska, Uniwersytet Warszawski

Aleksandra Szczepan, Uniwersytet w Poczdamie

Aniela Wrzesińska, Instytut Historii PAN

Bruno Zwierz, Uniwersytet Warszawski

Iwona Żuk, Pracownia Analiz Społecznych Ipsylon