dr Zofia Wóycicka

Pracownik naukowy

+48 22 525 83 43
woycicka@dhi.waw.pl

Nota biograficzna

Zofia Wóycicka, historyczka, kuratorka muzealna, studiowała w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego (1995-2001). W 2001 r. obroniła w Instytucie Historycznym UW pracę magisterską pod tytułem „Od Weepers do Wieprza. Dzieje pewnej wioski byłego województwa olsztyńskiego w latach 1945-1956“. W latach 1999-2000 oraz 2002-2003 Zofia Wóycicka studiowała na Uniwersytecie im. Friedricha Schillera w Jenie. Ukończyła studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk (2001-2006). Równocześnie uczestniczyła w międzynarodowym projekcie badawczym Obrachunek z dyktaturą oraz budowanie tożsamości narodowej na obrzeżach Europy: Kultura historyczna w Polsce i w Hiszpanii w perspektywie porównawczej realizowanym w Geisteswissenschaftliches Zentrum für Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas w Lipsku (2002-2005). W 2007 r. obroniła powstałą w ramach tego projektu pracę doktorską na temat polskich sporów wokół pamięci i upamiętnienia nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady w latach 1944-1950. Po obronie doktoratu Wóycicka pracowała w Centrum Edukacyjnym Muzeum Historii Żydów Polskich (2007-2011), a następnie jako kuratorka w Domu Historii Europejskiej w Brukseli (2011-2015). W latach 2010-2011 była też adiunktem w Instytucie Historycznym UW. W latach 2015-2019 pracowała w Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, gdzie koordynowała jeden z modułów badawczych w ramach projektu HORYZONT2020 Unsettling Remembering and Social Cohesion in Transnational Europe (UNREST). Jest laureatką Nagrody Historycznej „Polityki” za książkę Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady, 1944-1950.

Zofia Wóycicka is a researcher at the German Historical Institute Warsaw. She studied history and sociology at the University of Warsaw and Jena University and received her doctoral degree at the School for Social Sciences at the Polish Academy of Sciences and at the University of Warsaw (2008). Wóycicka worked at the Educational Centre of Polin - Museum of the History of Polish Jews (2007-2011), as lecturer at the Historical Institute of the University of Warsaw (2010-2011), as exhibition curator at the House of European History/Brussels (2011-2015) and as researcher at the Centre for Historical Research Berlin of the Polish Academy of Sciences (2015-2019). Her main research interest lies in Memory and Museum Studies with a special focus on World War II. Currently, she is working on a book about the representations of the rescue of Jews during the Holocaust in contemporary European museums.

Zainteresowania badawcze

Obecnie Wóycicka realizuje projekt zatytułowany Ratowanie Żydów podczas drugiej wojny światowej we współczesnych europejskich muzeach. Projekt osadzony jest w temacie badawczym NIH nr 5 (Funkcjonalność historii w późnej nowoczesności).

•    pamięć społeczna
•    pamięć drugiej wojny światowej
•    muzea i edukacja muzealna
•    historia najnowsza Polski i Niemiec, z szczególnym uwzględnieniem okresu drugiej wojny światowej i stalinizmu

Publikacje

Publikacje książkowe

Arrested Mourning. Memory of Nazi Camps in Poland, 1944-1950, Frankfurt am Main: Peter Lang 2013.
Etniczna polityka komunistów, z Agnieszką Nowakowską, Warszawa: Trio 2010.
Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady, 1944-1950, Warszawa: Trio 2009.

Artykuły w czasopismach naukowych

‘"Serdecznie dziękujemy za przybliżenie nam historii Polaków ratujących Żydów". Recepcja polskich muzeów "Sprawiedliwych" w świetle wpisów w księgach gości – Apteka pod Orłem, Willa Żabińskich, Muzeum Ulmów, Teksty Drugie 1(17), 2020, str. 188-212.

‘Cultural Diplomacy in the War Museum: The Case of the German-Russian Museum Berlin-Karlshorst’ (with David Clarke), History & Memory, Vol. 31, No. 2 (Fall/Winter 2019), pp. 78-116.

‘Global patterns, local interpretations: new Polish museums dedicated to the rescue of Jews during the Holocaust’ Holocaust Studies: A Journal of Culture and History vol. 25, 2019 – Issue 3: Special issue: Disputed Holocaust Memory in Poland. DOI: doi.org/10.1080/17504902.2019.1567660

‘War Museums and Agonistic Memory. A Report’ mit Stefan Berger, Anna Cento Bull, Cristian Cercel, Nina Parish, Malgorzata Quinkenstein und Eleanor Rowley Museum Worlds, vol. 6/2018. DOI: doi.org/10.3167/armw.2018.060109

‘Unterbrochene Trauer. Erinnerung und Gedenken an NS Vernichtungs-und Konzentrationslager in Polen, 1945-1950’ Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der Wissenschaften in Wien 7/2016.

‘Zur Einführung in die Debatte um das Museum der Geschichte der polnischen Juden POLIN’ Historie: Jahrbuch des Zentrums für Historische Forschung Berlin der Polnischen Akademie der Wissenschaften 10/2016.

‘Projektbeschreibung UNREST’ Historie: Jahrbuch des Zentrums für Historische Forschung Berlin der Polnischen Akademie der Wissenschaften 10/2016.

'Wywiad z prof. Volkhardem Kniggem z okazji otwarcia w Muzeum Żydowskim w Berlinie wystawy poświęconej robotnikom przymusowym' (Interview mit Prof. Volkhard Knigge anlässlich der Eröffnung der Ausstellung Zwangsarbeit) Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr. 8/2012.

‘Auschwitz/Oświęcim: ein Ort – vielerlei Erinnerungen’ Historie. Jahrbuch des Zentrums für Historische Forschung Berlin der Polnischen Akademie der Wissenschaften 2/2009.

‘1000 Jahre im Museum. Die Geschichte der polnischen Juden’ Osteuropa 8-10(58)/2008 (wyd. angielskie: ‘1,000 Years in a Museum. The History of Polish Jews’ Osteuropa: Impulses for Europe. Tradition and Modernisty In East European Jewry.

‘U »kresu pewnej moralności«: dyskusje wokół procesów więźniów funkcyjnych w Polsce 1945-1950’ Zagłada Żydów. Studia i Materiały 3/2007.

‘Opozycja w NRD’, Karta 48/2006, Interviews durchgeführt, bearbeitet und mit Einleitung versehen von Zofia Wóycicka.

‘Zur „Internationalität“ der Gedenkkultur: Die Gedenkstätte Auschwitz-Birkenau im Spannungsfeld zwischen Ost und West 1954-1978‘ Archiv für Sozialgeschichte 45/2005.

‘Od Weepers do Wieprza, czyli: historia przeżyta, czy historia pamiętana?’ Borussia 29/2003 (Pamięć I).
‘Ściana Wschodnia’ wyd. z Xymeną Dolińską Karta 22/1997.
Artykuły w opracowaniach zbiorowych

Artykuły w antologiach

‘Engaging with Sources, Museum Objects’. In: Bloomsbury History: Theory and Method (the Resources), Bloomsbury Publishing PLC (w druku).

'Black Ravens and the Stalinist terror' Andrea Mork und Perikles Christodoulou (Hg.) Creating the House of European History, Luxemburg: Publication office of the European Union 2018.

'Pamięć społeczna. Aktualne dyskusje i nurty badawcze' Sławomir Gawlas und Paweł Żmudzki (Hg.) Symboliczne i realne podstawy tożsamości społecznej w średniowieczu, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2017.

‘Auschwitz. Zbrodnia i różnorodność pmięci’ Robert Traba, Hans Henning Hahn, Maciej Górny, Kornelia Kończal [Hg.] Wyobrażenia przeszłości. Polsko-niemieckie miejsca pamięci, Warszawa: Scholar 2017. http://scholar.com.pl/sklep.php?md=products&id_c=47&id_p=2708

‘Ku wspólnej europejskiej pamięci? Międzynarodowe Komitety Oświęcimski i Buchenwaldzki w latach, 1952-1989/90’ Enrico Heitzer, Günter Morsch, Robert Traba, Katarzyna Woniak [Hg.] Gedenkstätten an NS-Verbrechen in Polen und Deutschland. Von Mahnstätten über zeithistorische Museen zu Tourismusorten, Berlin: Metropol Verlag 2016.

‘Auschwitz. Ein Verbrechen und viele Erinnerungen’ Hans Henning Hahn,Robert Traba, Maciej Górny, Kornelia Kończal [Hg.] Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, T. 2 (Geteilt/Gemeinsam) Paderborn: Schöningh Verlag 2014.

‘Zur »Internationalität« der Gedenkkultur: Die Gedenkstätte Auschwitz-Birkenau im Spannungsfeld zwischen Ost und West 1954-1978’ Anna Wolff-Powęska, Piotr Forecki [Hg.] Der Holocaust in der Polnischen Erinnerungskultur, Frankfurt am Main: Peter-Lang Verlag 2012 (Nachdruck aus Archiv für Sozialgeschichte 45/2005).

‘Auschwitz jako miejsce sporów o pamięć w PRL’ Renata Gałaj-Dempniak, Danuta Okoń, Magdalena Semczyszyn [Hg.] Damnatio memoriae w europejskiej kulturze politycznej Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej 2011.

‘The Unrealized 1947-48 Design for a Memorial at the Former Death Camp at Treblinka: An Iconographic History’ Justyna Beinek und Piotr H. Kosicki [Hg.] Re-mapping Polish-German Historical Memory. Physical, Political, and Literary Spaces Since World War II, Bloomington, Ind.: Slavica Publishers 2011.

»Dokument des Verbrechens« oder »Kuriositätensammlung«. Die polnische Diskussion über die Beschränkung der Weitergabe von KZ-Erfahrungen in der zweiten Hälfte der 1940er Jahre’ Dieter Bingen, Peter O. Loew, Dietmar Popp [Hg.] Visuelle Erinnerungskulturen und Geschichtskonstruktionen in Deutschland und Polen seit 1939. Beiträge der 13. Tagung des Arbeitskreises deutsche und polnischer Kunsthistoriker und Denkmalpfleger in Darmstadt, 27. Sept. - 1. Okt. 2006, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk 2009.

'Schmerzhafte Abrechnungen: Diskussionen um die Prozesseehemaliger Funktionshäftlingein Polen 1944-1950' Natali Stegmann [Hg.] Die Weltkriege als symbolische Bezugspunkte: Polen, die Tschechoslowakei, die Ukraine und Deutschland nach dem Ersten und Zweiten Weltkrieg, Freudenstadt-Lauterbad 4-7 Okt. 2007, Prag: Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2009.

‘Die Gedenkstätte Treblinka im Entwurf von Władysław Niemiec und Alfons Zielonko. Eine ikonografische Analyse‘ Wojciech Lenarczyk, Andreas Mix, Johannes Schwartz, Veronika Springmann [Hg.] KZ-Verbrechen. Beiträge zur Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager und ihrer Erinnerung, Berlin: Metropol Verlag 2007.

‘Niezrealizowany projekt upamiętnienia terenu byłego obozu zagłady w Treblince z 1947/48 roku – Ikonografia miejsca pamięci’ Michał Głowiński, Katarzyna Chmielewska, Kaja Makaruk, Alina Molisak, Tomasz Żukowski (Hg.) Stosowność i Forma. Jak opowiadać o Zagładzie? Kraków: Universitas 2006.

‘Die Kanalisierung des Gedenkens: Die Gedenkstätte Auschwitz-Birkenau in den Jahren 1945-1955’ Krzysztof Ruchniewicz, Stefan Troebst [Hg.] Diktaturbewältigung und nationale Selbstvergewisserung – Geschichtskulturen in Polen und Spanien im Vergleich. Materialien eines internationalen Workshops in Wrocław und Krzyżowa, 12.-15. Juni 2003, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004.

Recenzje wystaw

‘Laboratorium zagłady – nowa ekspozycja historyczna na terenie obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem’ Zagłada Żydów. Studia i Materiały. Nr 16/2020, str. 747-758, open access: https://www.zagladazydow.pl/index.php/zz/article/view/659/843.

‘Too Beautiful to Hurt Anyone: The New Permanent Exhibition at the AfricaMuseum Tervuren’ Cultures of Memory Forum https://cultures-of-history.uni-jena.de/exhibitions/belgium/too-beautiful-to-hurt-anyone-the-new-permanent-exhibition-at-the-africamuseum-tervuren/

'Buchenwald revisited', Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr. 13/2017. Überarbeitete englische Fassung: 'Buchenwald revisited' Forum „Cultures of History“ des Imre-Kertész-Kolleg Jena http://www.cultures-of-history.uni-jena.de/exhibitions/germany/buchenwald-revisited/

'Das Museum des Zweiten Weltkrieges in Danzig' Historie: Jahrbuch des Zentrums für Historische Forschung Berlin der Polnischen Akademie der Wissenschaften, Nr. 17/2017.

'Kazerne Dossin – Muzeum-Miejsce Pamięci i Centrum Dokumentacyjne poświęcone Zagładzie i Prawom Człowieka' Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr. 10/2014.