Od 29 sierpnia do 30 października 2024 r. wystawa "Raport z oblężonego miasta Czernihowa" będzie prezentowana w Centrum Dokumentacji ( Dokumentationszentrum des Landes für die Opfer der Diktaturen) w Schwerinie.
Kiedy 24 lutego 2022 r. Rosja zaatakowała Ukrainę, wśród pierwszych poszkodowanych byli mieszkańcy Czernihowa. To staroruskie miasto nad Desną położone blisko granicy białoruskiej i rosyjskiej odgrywa kluczową rolę w obronie Kijowa, ponieważ od wschodu i północnego wschodu blokuje dostęp do stolicy. Chcąc zająć Kijów, Rosjanie nie mogli ominąć Czernihowa. Innej drogi w tym kierunku nie ma. Przez 38 dni żołnierze rosyjscy nie potrafili przebić się przez obronę wokół miasta. Bombardowali je, próbowali wywołać w mieście katastrofę humanitarną, ale nie byli w stanie pokonać oporu Ukraińców. Trzon obrony militarnej Czernihowa i okolic stanowiła elitarna 1. Samodzielna „Siwerska” Brygada Pancerna. Ludność cywilna, która pozostała na miejscu, nieustannie pomagała sobie nawzajem i wojsku. Ci, którzy wyjechali, organizowali transporty humanitarne z różnych regionów Ukrainy i z zagranicy.
Wystawa jest fotograficznym raportem, kronikarskim zapisem z pierwszych dni wojny w Czernihowie. Obecnie w mieście, które powoli powraca do życia, trwa liczenie strat, sięgających miliardów dolarów. W regionie Czernihowa zniszczonych zostało ponad 600 km dróg oraz 16 mostów i wiaduktów. Wstępnie szacuje się, że odbudowa miasta i okolic może potrwać do 50 lat.
Walentyn Bobyr i Władysław Sawenok udokumentowali pierwsze dni agresji rosyjskiej w ich rodzinnym mieście. Obrazy zbombardowanych budynków mieszkalnych, obiektów edukacyjnych i sportowych, instytucji kultury, siedziby administracji lokalnej stały się inspiracją do wystawy.
Ze względu na unikalne w tej części Europy zabytki architektury, których historia sięga jeszcze czasów Rusi Kijowskiej, przed wojną krajowi i zagraniczni turyści chętnie odwiedzali prawie 300-tysięczny Czernihów. W mieście zachowały się średniowieczne obiekty sakralne: cerkiew św. Paraskiewy, sobór św. Borysa i Gleba, sobór Przemienienia Pańskiego. W wyniku rosyjskiego ostrzału zniszczone zostały m.in. szkoły, biblioteki, baza narciarska ukraińskiej kadry olimpijskiej w biathlonie. 6 marca 2022 r. prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski nadał Czernihowowi tytuł miasta-bohatera.
Inwazja Federacji Rosyjskiej na niepodległą od ponad 30 lat Ukrainę spotkała się ze zdecydowaną reakcją państw zachodnich. Poza nałożeniem sankcji na agresora, społeczność międzynarodowa ruszyła z pomocą humanitarną dla dotkniętej wojną ludności cywilnej, a instytucje naukowe zaoferowały programy stypendialne dla naukowców, którzy ze względu na toczącą się wojnę nie są w stanie prowadzić badań. Wśród nich jest Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie (NIH), który 1 kwietnia 2022 r. uruchomił projekt Perspektywa Badawcza Ukraina. Poza długookresowymi stypendystami, w murach Pałacu Karnickich regularnie goszczą krótkookresowi stypendyści z Ukrainy.
Kuratorzy wystawy
Beata Jurkowicz
Kinga Wołoszyn-Kowanda
Wołodymyr Pylypenko
Opracowanie graficzne
Lech Rowiński (Beton)
Produkcja
Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie
Miejsce:
Dokumentationszentrum des Landes für die Opfer der Diktaturen in Deutschland
Obotritenring 106 l 19053 Schwerin
www.dokumentationszentrum-schwerin.de/ausstellungen/sonderausstellung