Nieliczne dawne synagogi i inne budowle wspólnot żydowskich, które nie padły ofiarą zniszczeń podczas Holokaustu, stanowią niewątpliwie świadectwa historyczne o szczególnym znaczeniu.
Nie przeszkodziło to temu, że także po 1945 roku wiele z nich zburzono lub zmieniono nie do poznania. W niektórych miejscowościach jednak byłe synagogi zostały – przeważnie
z inicjatywy nieżydowskich aktorów społecznych – „ponownie odkryte”, a w toku niekiedy żmudnych i obfitujących w konflikty procesów odrestaurowane z wykorzystaniem rozmaitych
koncepcji ochrony zabytków i przekształcone w miejsca publiczne. „Zachowanie” było i wciąż jest również „przyswajaniem” w różnych celach i kontekstach.
Historyk architektury i specjalista w dziedzinie ochrony zabytków Ulrich Knufinke bada strategie i koniunktury tych procesów na przykładach z pięciu dekad niemieckiej kultury pamięci i ochrony zabytków.
