– Nie miałem wcześniej w ogóle żadnego doświadczenia z uchodźcami, ale bardzo podziwiam Ukrainki i Ukraińców, którzy uciekli do Polski. Tymi słowami dyrektor Instytutu prof. Miloš Řezník otworzył wystawę fotograficzną w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej. Współorganizowana przez SGH wystawa pod tytułem „Raport z oblężonego miasta Czernihowa” pokazuje zdjęcia zniszczeń spowodowanych przez rosyjską napaść na Ukrainę zimą 2022 roku. Otwarciu towarzyszyły występy zespołu wokalnego Vilni Wolne, złożonego z ukraińskich kobiet, które uciekły do Polski po 24 lutego 2022 roku.
Materiałem źródłowym wystawy są fotografie Walentyna Bobyra i Władysława Sawenoka, którzy uwiecznili pierwsze dni wojny w Czernihowie, liczącym 300 tysięcy mieszkańców mieście w pobliżu granicy z Białorusią i Rosją. Odegrało ono strategiczną rolę podczas obrony Kijowa, blokując dostęp do ukraińskiej stolicy od wschodu i północnego wschodu. Mimo wielokrotnych prób wojskom rosyjskim nie udało się przełamać umocnień obronnych wokół miasta i posunąć się naprzód. Obecnie w mieście, które powoli znów budzi się do życia, dokumentowane są wielomiliardowe straty. W regionie Czernihowa zniszczono ponad 600 km dróg i 16 mostów oraz liczne budynki mieszkalne, wskutek czego mieszkańcy stanęli w obliczu katastrofy humanitarnej. Wystawa pokazuje ludzi, zniszczone bombami budynki mieszkalne, obiekty edukacyjne i sportowe, placówki kultury i siedzibę miejscowej administracji.
Jak powiedział rektor SGH prof. Piotr Wachowiak, prezentowane na wystawie zdjęcia pokazują, jak wiele trzeba jeszcze zrobić, żeby odbudować Ukrainę ze zniszczeń. Dodał, że z inicjatywy grupy studentów i doktorantów głównie ukraińskiego pochodzenia powstał już szczegółowy raport z zaleceniami dotyczącymi odbudowy kraju. Zagadnienie odbudowy placówek kulturalnych ze zniszczeń wojennych było również przedmiotem debaty podczas finisażu wystawy.
W dyskusji „(Od)budowa Ukrainy. Oczekiwania i perspektywy kulturowo-historyczne”, moderowanej przez prof. Ruth Leiserowitz (NIH w Warszawie), wzięli udział współautorzy wspomnianego sprawozdania, Yuliia Metalnikova, dr Olena Voss i dr Justyna Napiórkowska (historyczka sztuki), a także stypendystki programu Perspektywa badawcza Ukraina: dr Olena Bagro i dr Anastazja Bożenko.
Wystawę zdjęć Walentyna Bobyra i Władysława Sawenoka przygotowano w ramach projektu „Perspektywa badawcza Ukraina”, a zainicjował ją stypendysta dr Wołodymyr Pylypenko. Program stypendialny wspiera od kwietnia 2022 roku ukraińskich badaczy, którzy utracili możliwość pracy w swoim ojczystym kraju. Wystawę zorganizowano we współpracy z SGH, a do zespołu kuratorów należały Kinga Wołoszyn-Kowanda i Beata Jurkowicz z NIH w Warszawie.
Do połowy czerwca 2023 roku zdjęcia można oglądać w Ośrodku Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego.
