Nota biograficzna

Magisterium w 2007 (Instytut Socjologii UJ), Master of Arts w 2008 (University of Exeter), doktorat u Prof. Marcina Kuli w 2015 (Instytut Socjologii UW). Naukowiec wizytujący na Uniwersytecie Oksfordzkim (2012, 2013, 2014-2015) oraz w Instytucie Yad Vashem w Jerozolimie (2015), stypendysta w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie (2021- ). Postdoc w Osteuropa-Institut na Freie Universität Berlin (2016-2018, POINT 2016 Exzellenzinitiative, Marie Curie Program); adiunkt w Instytucie Historycznym UW (2018), adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN (2018-2021); adjunct professor na Wydziale Historii University of Ottawa (2021- ). Od października 2021 adiunkt w Zakładzie Historii XX wieku na Wydziale Historii UW (Claims Conference University Partnership in Holocaust Studies Lecturer).

Zainteresowania badawcze

• Historia społeczna II wojny światowej
• historia Holokaustu i okupacji niemieckiej w Polsce
• życie codzienne w czasie Zagłady i tuż po niej
   

Publikacje

Publikacje książkowe

• Ghost Citizens: Jewish Return to a Postwar City, tł. Madeline G. Levine, Cambridge, Massachusetts, and London, England: Harvard University Press, 2020.
• Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojennego miasta, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2016 (Aufl. I), 2018 (Aufl. II).

Artykuły w czasopismach naukowych

• “Holocaust Survivors and the Restitution of Jewish Private Property in Two Polish Cities, 1945-1948,” in: Holocaust and Genocide Studies, vol. 35, issue 3, Winter 2021.
• „’To było między pierwszą a drugą’. Zabójstwo Róży Berger podczas pogrom w Krakowie 11 sierpnia 1945 r.”, w: Zagłada Żydów. Studia i Materiały, tom 15, 2019.
• „An Ordinary Polish Town: The Homecoming of Holocaust Survivors to Kalisz in the Immediate Aftermath of the War”, w: European History Quarterly, vol. 48(1), 2018.
• „Nieznane dokumenty do historii pogromu kieleckiego: Protokoły przesłuchań Henryka Błaszczyka i Gerszona Lewkowicza z lipca 1946 roku”, w: Kwartalnik Historii Żydów, ŻIH, nr 2, 2014.
• „Homecomers: Jews and non-Jews in Post-war Radom”, w: Kwartalnik Historii Żydów, ŻIH, nr 2, 2013.
• „Współczesna kultura popularna o historii PRL-u: Obraz epoki w komiksach i tekstach hiphopowych”, w: Historyka. Studia Metodologiczne, IH PAN, nr 40, 2010.
• „Obrazki z PRL: portret epoki we współczesnym kinie”, w: Kultura i Społeczeństwo, ISP PAN, nr 4, 2010.

Artykuły w redagowanych tomach

• “Entangled Networks: An Ordinary Police Informer in the Polish Countryside during the Holocaust,” in: Jewish Networks in the Holocaust, eds. Eliyana Adler and Natalia Aleksiun, Yad Vashem (przyjęty do druku).
• „’Bić ich za nasze dzieci!’ Panika moralna i przemoc zbiorowa wobec Żydów w Polsce, 1945-1946”, wspólnie z Marcinem Zarembą, w: Pogromy na ziemiach polskich  w XIX i XX wieku, t. 4 1939-1946, red. August Grabski, Warszawa: IH PAN, 2018.
• „’Chcielibyśmy, by ten dom nie pozostał w obcych rękach’. Sądowa restytucja prywatnego mienia żydowskiego w Polsce na przykładzie Radomia i Kalisza 1945–1948”, w: Klucze i kasa. O mieniu żydowskim pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939-1950, red. Jan Grabowski i Dariusz Libionka, Warszawa: Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, 2014.
• „Pierwsza fala komiksowych narracji o PRL-u po roku 1989 i co dalej?”, w: Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, red. P. Witek, M. Mazur, E. Solska, Lublin: UMCS, 2011.

Teksty prasowe

• “Znikające cmentarze. Żydowskie miejsca pochówku w Polsce po II wojnie światowej”, w: Newsweek Historia, nr 2, 2021.
• “Była kiedyś żydowska Polska. Reportaże po ludobójstwie”, w: Newsweek Historia, nr 3, 2019.
• Jedwabne i Kielce – po stronie ofiar, nie morderców, w: Kultura Liberalna, nr 396, 2016.
• Wywoływanie strachów, w: Kultura Liberalna, nr 193, 2012.

Wywiady prasowe, radiowe i telewizyjne (wybór)

• „Polish society shunned Jewish survivors returning from Nazi camps”, JP O’Malley, The Times of Israel, 19.12.2020.
• „Ustawa o IPN-ie – próba ucieczki i przejaw słabości”, Natalia Woszczyk, Kultura Liberalna, Nr. 473, 2018.
• Gast bei Hanna Zielińskia „Wieczór”, Radio Tok FM, 15.12.2017.
• „Zostały mu spinki po ojcu”, Małgorzata Rusek, Magazyn Świąteczny, Gazeta Wyborcza, 5-6.8.2017.
• „To ty żyjesz?”, Magdalena Kicińska, Duży Format, Gazeta Wyborcza, 5.6.2017.
• „Powroty do domów, których nie było”, Katarzyna Andersz, Chidusz, Nr. 3, 2017.
• Gast bei Marcin Wilk „WyliczankaTV”, 20.03.2017.
• Gast bei Katarzyna Fortuna „Koło kultury”, Radio Kraków, 2.3.2017.
• Gast bei „Kto jest na tym zdjęciu? – fotografia jako odczytywanie przeszłości” Aldony Łaniewskiej- Wołłk, Polskie Radio Program 2, 24.1.2017.
• „Po zagładzie. Co czekało na Żydów, którzy po wojnie chcieli wrócić do swoich domów?”, Jakub Korus, www.newsweek.pl, 15.1.2017.
• „Powracający Żydzi spotykali się z niechęcią i wrogością”, Wojciech Rodak, www.polskatimes.pl, 27.12.2016.
• Gast der Sendung „Książki na zimę” von Szymon Kloska, Instytut Książki, Dezember2016.
• Gast der Sendung „Z najwyższej półki” von Michał Nogaś, Polskie Radio Program 3, 22.1.2012.

Stanowiska naukowe, członkostwa, wyróżnienia

• Stypendium podoktorskie, NIH w Warszawie, 2021.
• Mitglied des Programmausschusses des Dialogforums, seit 2020.
• Mitglied von Expertenteams zur Bewertung von Bewerbungen in NCN-Wettbewerben, 2019.
• Klio-Preis dritten Grades, Porozumienie Wydawców Książek Historycznych, 2017.
• Literaturpreis der Stadt Radom, Kategorie wissenschaftliches/volkswissenschaftliches Buch, 2017.
• Kazimierz Moczarski Historical Award, nominacja 2017.
• Jan-Długosz-Preis, nominacja 2017.
• Jerzy-Giedroyc-Preis, nominacja 2017.

Zur Person

Viktor Velek befindet sich in den Vorbereitungen zu seiner Habilitation. Er lehrt an der Kunstfakultät der Ostrauer Universität. Im Wintersemester 2023-2024 war er Gastpädagoge am Institut für Musikwissenschaft der Universität Wien und von 2019 bis 2023 Mitglied des internationalen wissenschaftlichen Teams zum Projekt der Tschechischen Förderagentur Old Facts, New Myths: Czech Lands in the Centre of 15th Century Music Developments (Akademie der Wissenschaften der Tschechischen Republik und Karlsuniversität in Prag).

Forschungsschwerpunkte

Im Spektrum seiner Forschungsaktivitäten nehmen Themen wie die Erforschung der Musikkultur der Deutschböhmen, des Musiklebens der Wiener Tschechen (Slawen) und auch die gemeinsame Musikgeschichte der Tschechen und Lausitzer Sorben wichtige Stellen ein. Mit dem letztgenannten Thema beschäftigte er sich u. a. als Stipendiat des Deutsch-Tschechischen Zukunftsfonds (2003/2004), der Musikkultur des tschechischen Wiens im „langen 19. Jahrhundert“ widmete er sich dann im Rahmen des FWF-Einzelprojektes (2008-2011) Die Musikkultur der Wiener Tschechen 1840-1939, mit den tschechisch-deutschen Musikbeziehungen setzt er sich laufend auseinander, und zwar vor allem dank seiner Zusammenarbeit mit dem SMI-Regensburg.

Im Rahmen seines Stipendium widmet er sich der Erforschung musikalischer Verehrungsformen des böhmischen Landespatrons (hl. Fürst Wenzel) seitens der Deutschböhmen.