Debata Lelewelowska na temat "Wikingowie w Polsce – osadnicy, łowcy niewolników czy wojownicy?" (26 października 2017 r.)

Wokół tych i innych zagadnień toczyła się dyskusja podczas sesji panelowej przygotowanej i poprowadzonej przez dr. hab. Dariusza Adamczyka. Rozmaite aspekty nordyckiej obecności w Polsce przedstawili czterej eksperci. W referacie wprowadzającym prof. dr Rudolf Simek z Uniwersytetu w Bonn omówił kilka faz ekspansji wikingów na wschodzie Europy, których zwieńczeniem było w X wieku uformowanie się Rusi Kijowskiej. Prof. dr Władysław Duczko z Akademii Humanistycznej w Pułtusku opisał skandynawskie emporium handlowe Janów Pomorski/Truso oraz kompleks osadniczy Bardy-Świelubie koło Kołobrzegu z IX wieku. Dr hab. Błażej Stanisławski z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu przyjrzał się obecności nordyckiej w Wolinie, datowanej na okres po 970 r. Z kolei prof. dr Andrzej Buko z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie zapoznał publiczność z elitarną nekropolią w Bodzi w środkowym biegu Wisły, założoną prawdopodobnie przez wikingów ze Skandynawii i/albo Rosji u schyłku X wieku.
Następnie uczestnicy panelu dyskutowali o roli handlu niewolnikami, starając się uwypuklić różnice i paralele w stosunku do ekspansji wikingów w Europie Zachodniej. Szczególnie kontrowersyjny okazał się wątek samoświadomości nordyckich elit w Polsce. Najnowsza Debata Lelewelowska zademonstrowała, że dotyczących IX–X wieku dziejów ziem dzisiejszej Polski nie sposób wyjaśnić bez uwzględnienia kontaktów ponadregionalnych i wzajemnych powiązań w skali całego kontynentu.