Świadkowie historii w Lipsku – ogromne emocje wokół wojny

Po Warszawie, Krakowie przygotowana przez Niemiecki Instytut Historyczny wystawa fotograficzna „Raport z oblężonego Miasta Czernihowa” trafiła do filii Instytutu Polskiego w Lipsku. Po raz kolejny zdjęcia dokumentujące pierwsze dni agresji rosyjskiej na ukraiński Czernihów autorstwa Walentyna Bobyra i Władysława Sawenoka przypominają o dramacie, który od prawie dwóch lat rozgrywa się na wschodzie Europy. 

Licznie zgromadzeni na wernisażu wystawy goście mogli nie tylko obejrzeć zniszczone zabytki jednego z najstarszych miast Ukrainy ale i przysłuchiwać się pełnej emocji dyskusji moderowanej przez prof. Ruth Leiserowitz (NIH w Warszawie)  i prof. Maren Röger (GWZO Leipzig). Debata „Dwa lata agresji Rosji na Ukrainę” z udziałem byłego ambasadora RP w latach 2018–2023 na Ukrainie Bartosza Cichockiego, stypendystki NIH Olgi Barvinok, stypendystek GWZO Natalii Khamaiko, Svitlany Telukha. Cichocki był jednym z nielicznych dyplomatów państw zachodnich, który nie wyjechał z Kijowa po rozpoczęciu wojny. Aczkolwiek szef polskiej placówki już tydzień wcześniej zdecydował, że pracownicy swoje zadania będą wykonywali z Warszawy i wraz z rodzinami opuścili ukraińską stolicę. Ambasador podkreślił, że w poczuciu zagrożenia najważniejsze dla niego było bezpieczeństwo najbliższych. Dodał, iż wojna zmieniła jego podejście do relacji międzyludzkich. Wskazał na potrzebę doceniania ludzi, którzy są wokół nas i okazywania im tego.

Stypendystka NIH Olga Barvinok podzieliła się doświadczeniem od pierwszych godzin do wojny do przyjazdu z nastoletnim synem do Warszawy. 24 lutego 2022 r. o ósmej rano na jej wykład online połączył się tylko jeden student, z którym dyskutowała o ataku wojsk rosyjskich. Należy przy tym podkreślić, że agresja Rosji na Ukrainę rozpoczęła się w trakcie pandemii covid 19 i ograniczeń sanitarnych w Europie.

Z kolei jeden z autorów zdjęć Władysław Sawenok, który był obecny na wernisażu, mówił o strachu. Drugi fotograf Walentyn Bobyr nie może opuścić Ukrainy, ponieważ jest w wieku poborowym. Władysław Sawenok przygotował też krótki film w oparciu o swoje zdjęcia dokumentujące kolejny atak rosyjski na Czernihów. Albowiem w sobotę 19 sierpnia 2023 r. ok. godz. 11.30 czasu lokalnego Rosjanie zaatakowali ponownie miasto. Zginęło 7 osób, w tym sześcioletnia dziewczynka, rannych zostało ponad 100 mieszkańców. Pocisk zniszczył teatr i uszkodził okoliczne budynki.

Niezwykle emocjonalne były też wystąpienia Natalii Khamaiko i Svitlany Telukha, zwłaszcza że ta ostatnia na pokazywanych zdjęciach odnalazła zniszczony dom swojej matki. Wernisaż był przeplatany ukraińskimi pieśniami ludowymi, które wykonała laureatka międzynarodowych konkursów Hanna Mykhalievych, wykładowczyni z Akademii Muzycznej w Dnipro, od wybuchu wojny przebywająca w saksońskim Dessau. Artystka zagrała na bandurze, ukraińskim instrumencie ludowym z grupy chorodofonów.

Wystawę „Raport z oblężonego Miasta Czernihowa” można oglądać w Instytucie Polskim w Lipsku do końca marca w dni powszednie.