Uczestnicy: prof. dr Ryszard Kaczmarek (Uniwersytet Sląski w Katowicach), prof. dr Rafał Wnuk (Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II), Komentator: prof. dr Gerhard Hirschfeld (Uniwersytet w Stuttgarcie)
Organizacja: dr Stephan Lehnstaedt & dr Maren Röger.
8. Debata Lelewelowska zajmie się porównaniem obu okupacji z lat 1939-1945, a mianowicie nazistowskiej i radzieckiej. Prof. Ryszard Kaczmarek i prof. Rafał Wnuk przedyskutują dwie ścisło ze sobą powiązane kwestie. Czy współpraca z niemieckim i radzieckim okupantem przebiegała według tego samego wzorca? Czy – mimo występowania zasadniczych różnic ideowych dzielących obu okupantów - indywidualnymi kolabolatorami kierowały podobne motywacje? Czy metody, jakimi posługiwali się okupanci w celu dobrowolnego zwerbowania lub zmuszenia do współpracy były podobne, czy też wyraźnie się od siebie różniły? Dalsze aspekty tego problemu, jak np. postawy wobec okupantów przedstawicieli mniejszości narodowych – z jednej strony polscy Niemcy, z drugiej polscy Żydzi – także zostaną przedyskutowane.
Badania prof. Kaczmarka dotyczą przede wszystkim terenów zajętych przez okupanta niemieckiego, włączonych do starej Rzeszy. Ponadto dysponuje on, za sprawą swoich szczegółowych studiów dotyczących polskich żołnierzy w niemieckich mundurach, ugruntowaną wiedzą na temat rzeczywistej kolaboracji w wojsku (ochotnicy w Wehrmachcie i SS) i wymuszonej współpracy. Prof. Wnuk zajmował się badaniami dotyczącymi AK i UPA. Napisał ostatnio artykuły na temat kooperacji pod okupacją radziecką.
W dyskusji, jako komentator weźmie również udział prof. Gerhard Hirschfeld, legitymujący się licznymi pracami dotyczącymi kolaboracji w Europie Zachodniej. Wniesie on więc do dyskusji dodatkową płaszczyznę porównawczą.
