doc. dr Werner Telesko: The queen’s bodies. Reprezentacja i polityka wizualna dotycząca postaci Marii Teresy (1717–1780)

Już ze względu na swą nadzwyczajną pozycję w dziejach Maria Teresa jest postacią enigmatyczną. Jednak w przeciwieństwie do ambicji politycznych i projektów reformatorskich tej pierwszej kobiety z dynastii Habsburgów na tronie strategie reprezentacji jej wizerunku, a zwłaszcza związanej z tym kultury wizualnej, były dotychczas analizowane w niewystarczającym stopniu.
Przejawem elastyczności i rozpiętości kultury wizualnej dotyczącej postaci Marii Teresy jest m.in. współistnienie nacechowanych „męskością” i „kobiecością” strategii reprezentacji, których celem było długofalowe zapewnienie istnienia dynastii. Charakterystyczny synkretyzm świadectw wizualnych i tekstowych znajduje wyraz w wyrafinowanych splotach tradycji chrześcijańskich i mitologicznych.
Komunikacja władzy ze społeczeństwem w epoce Marii Teresy nie polegała bynajmniej tylko na oddziaływaniu na biernych adresatów. Odbiorcy występowali raczej jako aktywne grupy społeczne, interpretujące odnośne komunikaty lub samodzielnie je kreujące. Grupy te promowały kult władcy również przez to, że w rozmaity sposób go antycypowały. Tematyka wykładu obejmuje zatem także podstawowe elementy zmienionego wizerunku władców w dobie oświecenia.

Werner Telesko urodził się w 1965 r. w Linzu; od 2013 r. jest dyrektorem Instytutu Badań nad Historią Sztuki i Muzyki (IKM) Austriackiej Akademii Nauk (ÖAW) oraz wykładowcą historii sztuki na Uniwersytecie Wiedeńskim. Studiował historię sztuki i historię w Wiedniu; w 1993 r. uzyskał stopień doktora, a w 2000 r. habilitował się. Od 2010 r. jest członkiem-korespondentem, a od 2013 r. członkiem rzeczywistym ÖAW. Obecnie kieruje projektem badawczym Austriackiego Funduszu Naukowego, poświęconym reprezentacji wizerunku Marii Teresy. Ostatnio opublikował m.in. Maria Theresia. Ein europäischer Mythos (Böhlau Verlag, 2012) i In Bildern denken. Die Typologie in der bildenden Kunst der Vormoderne (Böhlau Verlag, 2016).

ZAPROSZENIE