Przez „Zachód” rozumie się w niniejszym wykładzie Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone i kraje Europy Zachodniej. Stosowane raczej pogardliwie pojęcie „mała Europa” bądź „mali Europejczycy” pojawia się w fazie tworzenia „wspólnoty sześciu” z perspektywy „non six”, które to kraje wskutek wykluczenia lub samowykluczenia postanawiają z konieczności założyć – również małą – strefę wolnego handlu (EFTA). Koncepcja Macmillana, by powołać do życia Wielką Strefę Wolnego Handlu dla Europy Zachodniej, rozbiła się w 1958 roku o sprzeciw de Gaulle’a. Rada Europy (1949) uosabiała wprawdzie większą Europę, ale nie reprezentowała całego kontynentu.
O ile na emigracji w Londynie (1939–1945) budowano jeszcze wizje ogólnoeuropejskie, a w pierwszych latach powojennych (1945–1948) takie, które traktowały Europę jako „trzecią siłę”, to przemówienia Churchilla w Fulton i Zurychu (1946) oraz Trumana w Waszyngtonie i Marshalla w Cambridge (1947) sugerowały, że Zachód wstępnie decyduje się na tworzenie rdzenia Europy w zachodniej części kontynentu. Kluczową rolę odegrali alianci zachodni i ich kongenialny sprzymierzeniec Adenauer za sprawą wstępnej decyzji z 1948 roku o powołaniu do życia państwa zachodnioniemieckiego. Sprzyjające temu okazały się wydarzenia w radzieckiej strefie okupacyjnej (1946) i blokada Berlina (1948/49). Po odrzuceniu not Stalina (traktat pokojowy dla neutralnych i zjednoczonych Niemiec), utworzeniu Wspólnoty Węgla i Stali (1952), przystąpieniu RFN do NATO (1955) i Traktatach Rzymskich (1957) formowanie się Europy Zachodniej, a tym samym również wykluczenie Europy Środkowej i Wschodniej oraz podział Europy stały się faktami dokonanymi. W decydującej fazie (1948–1955) ważną rolę przygotowawczą i towarzyszącą odgrywały tajne spotkania zachodnioeuropejskich chrześcijańskich demokratów w „kręgu genewskim”.
Prof. dr Michael Gehler jest dyrektorem Instytutu Historii na Uniwersytecie w Hildesheim, piastuje Katedrę im. Jeana Monneta i jest członkiem-korespondentem Austriackiej Akademii Nauk w Wiedniu. W swoich badaniach skupia się na historii Tyrolu i Tyrolu Południowego, Austrii, Niemiec, Europy oraz imperiów. Ponadto zajmuje się stosunkami międzynarodowymi ze szczególnym uwzględnieniem integracji europejskiej oraz transnarodowej współpracy partii politycznych. Do jego najważniejszych publikacji należą: Imperien und Reiche in der Weltgeschichte, 2 tomy (2014), wraz z Robertem Rollingerem; The Revolutions of 1989. A Handbook (2015), wraz z Wolfgangiem Muellerem i Arnoldem Suppanem; Welthistorische Zäsuren 1989–2001–2011 (2016), wraz z Michaelem Corstenem i Marianne Kneuer; Europa und die deutsche Einheit (2017), wraz z Maximilianem Grafem; oraz Europa. Ideen – Institutionen – Vereinigung – Zusammenhalt (2018).
<link file:1869 _blank download>Ulotka
Link do wykładu będzie aktywny 5 minut przed rozpoczęciem wykładu: <link https: us02web.zoom.us j _blank>
(Meeting ID: 896 7184 1520)Informujemy, że wykład będzie rejestrowany.
