Masowe groby ofiar Zagłady

Jako miejsca pamięci Holocaust funkcjonują przede wszystkim byłe nazistowskie obozy koncentracyjne i zagłady. Jednak około jedna czwarta wszystkich europejskich Żydów, którzy zostali zamordowani przez Niemców przy – czy to dobrowolnym, czy to wymuszonym – wsparciu ludności lokalnej, zginęła w masowych rozstrzeliwaniach w pobliżu swoich domów. Roma Sendyka nazwała ten aspekt ludobójstwa "rozproszoną Zagładą ". W ten sposób odnosi się do szczególnego wyzwania, jakim jest badanie tych zbrodni i pamięć o nich.

Projekt badawczy "Masowe groby ofiar Zagłady" poświęcony jest tym wyzwaniom na przykładzie dzisiejszej południowo-wschodniej Polski. Projekt został zainicjowany przez NIH w Warszawie przy finansowym wsparciu Fundacji ZEIT i Fundacji EVZ (Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość). We współpracy z Uniwersytetami Warszawskim i Łódzkim powstał zespół badaczy, reprezentujących różne dyscypliny i instytucje, których zadaniem jest zbadanie historii poszczególnych egzekucji masowych oraz powojennej historii miejsc zbrodni.

W ramach projektu powstaje portal internetowy z interaktywną mapą Generalnego Gubernatorstwa, na której przedstawione są lokalizacje masowych grobów w powiązaniu z podstawowymi informacjami na temat ich historii, post-historii i obecnej sytuacji. Ułatwi to dalsze badania nad "rozproszoną Zagładą" na tym obszarze. Zarazem portal skierowany będzie do wszystkich zainteresowanych osób, aby zachować pamięć o ofiarach i upowszechniać wiedzę o zbrodniach. W tym celu będą również realizowane projekty edukacyjne na miejscu.

Wkrótce opublikujemy więcej informacji.

Zespół:

Magdalena Saryusz-Wolska, NIH w Warszawie (Kierowniczka projektu)

Julia Machnowska, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (Koordynatorka)

Łukasz Krzyżanowski, Uniwersytet Warszawski

Anna Zalewska, Uniwersytet Łódzki

Katarzyna Anzorge, Uniwersytet Łódzki

Angelika Bachanek, UMCS w Lublinie

Jacek Czarnecki, badacz niezależny

Kamil Karski, Muzeum KL Płaszów

Krzysztof Malicki, Uniwersytet Rzeszowski

Elżbieta Muter, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Grzegorz Myrda, Instytut Historii PAN

Agnieszka Nieradko, Fundacja Zapomniane

Tomasz Panecki, Instytut Historii PAN

Diana Partel, Uniwersytet w Heidelbergu

Marta Pawlińska, Uniwersytet Warszawski

Aleksandra Szczepan, Uniwersytet w Poczdamie

Aniela Wrzesińska, Instytut Historii PAN

Bruno Zwierz, Uniwersytet Warszawski

Iwona Żuk, Pracownia Analiz Społecznych Ipsylon

Zuzanna Dziuban, Austriacka Akademia Nauk

Janek Gryta, Uniwersitet w Southampton