Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie zaprasza na kojelny z cyklu wykładów, wspieranych przez Fundację ZEIT, w ramach BUCERIUS-LECTURE pt. "Polskie i niemieckie postrzeganie historii". W spotkaniu na temat RELIGII I LAICYZMU udział wezmą prof. dr hab. Friedrich Wilhelm Graf, Jan Turnau,
moderacja: prof. dr hab. Martin Schulze Wessel.
Niniejsze spotkanie jest drugim z drugiego już cyklu Rozmów Buceriusa pt. „Polskie i niemieckie postrzeganie historii”, organizowanych przez Niemiecki Instytut Historyczny w War-szawie i wspieranych przez Fundację ZEIT. Ich celem jest zachęcenie do dialogu zarówno polskich jak i niemieckich historyków. Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie służy jako instytucja pośrednicząca pomiędzy niemiecką a polską nauką historiograficzną. Stąd też NIH chciałby w owym cyklu wykładów bliżej określić instytucjonalne i metodologiczne uwarunkowania, wyznaczające ramy polsko-niemieckiego dyskursu historycznego. Ponadto wy-daje się nam tak samo ważne, aby nie koncentrować się tylko na kwestiach związków historycznych, lecz również postawić pytania o paradygmaty badawcze, tradycje naukowe oraz instytucjonalne zakorzenienie nauki w obu krajach. W tym celu organizujemy regularnie „podwójne” wykłady, zapraszając specjalistę z Polski i z Niemiec. Cieszymy się bardzo, że trzej wybitni specjaliści, zajmujący się złożonym problemem religii i laicyzmu w Polsce i w Niemczech przeprowadzą pierwszą rozmowę w nowym roku akademickim. Ich zamiarem będzie prześledzenie odmiennego historycznego rozwoju kategorii „religia” i „laicyzm” w Polsce i w Niemczech oraz próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję miały owe kategorie w historii i na ile aktualne są we współczesnych społeczeństwach.
Każdy z uczestników spotkania wykazał się własnymi badaniami dotyczącymi religii:
Friedrich Wilhelm Graf jest profesorem Teologii Systematycznej i Etyki na Uniwersytecie Ludwika Maksymiliana w Monachium oraz fellowem Wissenschaftskolleg zu Berlin. Jako pierwszy teolog został w 1999 uhonorowany przez Deutsche Forschungsgemeinschaft Nagrodą Leibniza. Jest autorem licznych prac dotyczących dogmatyki, etyki, historii teologii, katolicyzmu, teologii popularnej, ale także Ernsta Troeltscha oraz Maxa Webera. W swoich pismach porusza ponadto zagadnienia polityki naukowej jak i kościelnej oraz obecnego położenia religii. Wspomnieć tu należy m. in. o Moses Vermächtnis. Über göttliche und menschliche Gesetze. [Dziedzictwo Mojżesza. O prawach boskich i ludzkich]. München 2005. Die Wiederkehr der Götter. Religion in der modernen Kultur. [Powrót bogów. Religia we współczesnej kulturze]. München 2004.
Jan Turnau jest publicystą, który w swoim długim życiu zawodowym pracował w wielu renomowanych czasopismach i gazetach i opublikował liczne artykuły przede wszystkim na tematy religijne i religijnopolityczne. Obok zbioru i wydania wspomnień z czasów drugiej wojny światowej (Dziesięciu sprawiedliwych: wspomnienia okupacyjne. Biblioteka „Więzi”, 54. Warszawa 1986), niedawno opublikował m. in. Karol Wojtyła - Jan Paweł II. Kalendarium oraz testament Jana Pawła II. Warszawa 2005 (= Biblioteka „Więzi”, 172).
Dyskusję moderował będzie prof. dr hab. Martin Schulze Wessel z Historisches Seminar, Abteilung für Geschichte Osteuropas und Südosteuropas [Seminarium Historyczne, Oddział Historii Europy Wschodniej i Europy Południowowschodniej] Uniwersytetu Ludwika Mak-symiliana w Monachium. Zajmuje się on m. in. historią religii Europy środkowowschodniej i Wschodniej, na temat której opublikował liczne artykuły a także napisał swoją habilitację („Revolution und religiöser Dissens. Die römisch-katholische und russisch-orthodoxe Kirche als Träger religiösen Wandels in den böhmischen Ländern und der Habsburgermonarchie bzw. in Russland 1848-1922, [Rewolucja i niezgoda religijna. Kościół rzymsko-katolicki i Kościół prawosławny w przemianach religijnych w krajach czeskich Monarchii Habsburskiej oraz w Rosji w latach 1848-1922], Habilitationsschrift, Universität Halle-Wittenberg 2001). Należy także wymienić zbiór, który prof. Schulze wydał razem z dr hab. Hansem-Christianem Manerem: Religion im Nationalstaat zwischen den Weltkriegen 1918-1939. Polen - Tschechoslowakei - Ungarn - Rumänien [Religia w państwie narodowym w okresie międzywojen-nym 1918-1939. Polska - Czechosłowacja - Węgry - Rumunia]. Stuttgart 2002 (= Forschun-gen zur Geschichte und Kultur des östlichen Mitteleuropa [Badania nad historią i kulturą Eu-ropy Południowowschodniej], 16).
