Wykład Małgorzaty Pakier o europejskich tradycjach pamięci

Wieczorem 28 września 2016 roku ekspertka od spraw komparatywnych badań europejskiej pamięci historycznej omówiła temat „A Shared European Memory? Eastern Europe as a Challenge?” („ Wspólna pamięć europejska? Europa Wschodnia jako wyzwanie?”). Zaczynając od kwestii, jak włączenie historycznego doświadczenia społeczności Europy Środkowo-Wschodniej zmieniło ogólną pamięć europejską o totalitaryzmach XX wieku, Pakier odniosła się do takich pojęć i zjawisk jak „konkurencyjna” i „dynamiczna” pamięć. Na przykładzie miejsc na terenie byłego Getta Warszawskiego wyjaśniła, jak badania pamięci wykonać jako połączenie dwóch odróżniających modeli wyjaśniających: z jednej strony teorii Elżbiety Janickiej o rywalizujących tradycjach pamięci („hegemoniczne” narodowo/nacjonalistyczno-polskie kontra żydowskie tradycje pamięci; upamiętnienie Powstania warszawskiego kontra upamiętnienie powstania w getcie), a z drugiej strony model Michaela Rothberga o „wielokierunkowej” pamięci, która jest oparta na „transkulturowej” wymianie i zmiennemu wzbogaceniu. W późniejszej dyskusji z publicznością zostały poruszone kontrowersyjne zagadnienia, m.in. czy termin „pamięć” nie jest nadużywany, a tym samym stał się bezużyteczny jako kategoria analityczna.