WYKŁAD
prof. Luise Schorn-Schütte
(Uniwersytet we Frankfurcie nad Menem)
pod tytułem:
Czy istniał republikanizm w
Europie wczesnonowożytnej?
Wykład odbędzie się
17 listopada 2003 roku o godz. 18.00 w Niemieckim Instytucie Historycznym
(Aleje Ujazdowskie 39, Warszawa, sala konferencyjna na III piętrze).
Wykład zostanie wygłoszony w języku niemieckim.
Gwarantujemy tlumaczenie symultaniczne.
Prof. dr hab. Luise Schorn-Schütte
1969-1975 studia prawnicze, historyczne i politologiczne na uniwersytetach w Getyndze, Marburgu i Monastyrze, 1981 doktorat na Uniwersytecie w Monastyrze, 1981-1988 asystentka w Osnabrück i Gießen, 1992 habilitacja na Uniwersytecie w Gießen, 1993-1998 katedra historii powszechnej (ze szczególnym uwzględnieniem wczesnej nowożytności) na Uniwersytecie w Poczdamie, od 1998 katedra historii powszechnej (ze szczególnym uwzględnieniem wczesnej nowożytności) na Uniwersytecie we Frankfurcie nad Menem.
Ważniejsze publikacje:
- Karl Lamprecht. Kulturgeschichtsschreibung zwischen Wissenschaft und Politik, Göttingen 1984
- Polnische Frage und deutsche Geschichtsschreibung, w: Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands 35/1986, s. 72-107
- Evangelische Geistlichkeit in der Frühneuzeit. Deren Anteil an der Entfaltung frühmoderner Staatlichkeit und Gesellschaft. Dargestellt am Beispiel des Fürstentums Braunschweig-Wolfenbüttel, der Landgrafschaft Hessen-Kassel und der Stadt Braunschweig (16.-18. Jahrhundert), Gütersloh 1996 (Quellen und Forschungen zur Reformationsgeschichte, T. 63)
- Die Reformation. Vorgeschichte, Verlauf, Wirkungen, München 1996 (II wyd. 2000)
- Karl V. Kaiser zwischen Mittelalter und Neuzeit, München 2000
- Königin Luise. Leben und Legende, München 2003 (w druku).
Czy istniał republikanizm w Europie wczesnonowożytnej?
Dyskusje wokół systemów władzy w okresie wczesnonowożytnym mają długą tradycję. Nawiązując do pytań o legitymizacyjne wzorce nowoczesnego państwa monarchia uznana została w XIX i XX wieku za „królową” wszystkich form władzy w Europie, wszystkie inne - republika czy systemy mieszane - uważane były za odstępstwo od normalności. Wprawdzie od połowy XX wieku podważano taką interpretację, jednak mimo to republikę i system mieszany określano jako wczesnonowożytne alternatywy pozbawione rzeczywistych perspektyw na drodze do współczesności.
Temu poglądowi przeciwstawia się tezę, że wczesną nowożytność charakteryzował dominujący wówczas „dyskurs republikański”, prowadzony przez współczesnych jako równoprawna komunikacja na temat sfery politycznej. Decydującą rolę odgrywały przy tym kategorie ograniczenia władzy oraz zazębienie władzy i wolności (jako partycypacji, nie jako wolności osobistej). Ponieważ nie były to dysputy o monarchii jako jednowładztwie, lecz zawsze kontrowersje na temat jej ograniczenia, polityczną komunikację można scharakteryzować jako porozumienie dotyczące niemonarchistycznych form władzy lub republikanizmu. Nie wszędzie kontrowersje te doprowadziły do wytworzenia się instytucji władzy, dlatego należy przyznać rację badaczom, jeśli w dalszym ciągu zakładają istnienie jedynie kilku prawdziwych republik w okresie wczesnej nowożytności.
Na wstępie rozważań zostanie wyjaśnione pojęcie republikanizmu, po czym nastąpi rozwinięcie tezy w oparciu o konkretne przykłady.
